O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta

[R] tushadi: ba:d’m, be:d’, to:t

[L] tushadi: a:d’, bo:d’, qa:d’

[Y] tushadi: e:t (eyt), to‘:me

[G] tushadi: bi:z, ti:d’, i:n (egin)

[Q][K] tushadi: ayu:, azu: ellu:

O‘rta kenglikdagi unlilar oldidan protetik tor unlining ortgirilishi hodisasi o‘g‘uz guruh shevalarida qayd etilmaydi. Bu hodisa (diftonglashish hodisasi) faqat qipchoq lahjasida turli darajada namoyon bo‘ladi.

O‘g‘uz lahjasida q, g‘, x undoshlari chuqur til orqasida emas, tilning orqa qismida talaffuz etiladi. K, G undoshlari odatdagidan yumshoqroq tovushlar bo‘lib, tilning o‘rta qismida paydo bo‘ladi. G undoshi nutqsa ba’zan Y undoshi bilan ham almashinib turadi . So‘z boshida kelgan jarangsiz K undoshi o‘g‘uz lahjasida jarangli G undoshi bilan almashinib qo‘llaniladn: kel — gel, kez — gez kabi. So‘z boshida kelgan jarangsiz T undoshi o‘g‘uz lahjasida jarangli D undoshi bilan almashinadi: temir — dem1r, tert — dert kabi.

O‘g‘uz lahjasida N, burun tovushi qipchoq lahjasidagi N, tovushiga nisbatan til orqaroq: mennen gett’, saqa yett’; Aytmq, bu ya:r sze kmleden qag‘an? (Xiva)

O‘g‘uz lahjasi ham qipchoq lahjasi kabi ohangdoshlik (singarmonizm)ning har uch qonuniyatiga amal qiladi. Xususan tovushlardagi til orqalik va til oldilik, undoshlardagi jaranglilik va jarangsizlik nutqsa o‘z ifodasini topadi: Du:z soramaqa dl, srke soramaqa usul gerek (Xiva). Hunell qul elnche xarolmas (Maqol).