O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta

Chilangarlik o‟quv ustaxonasida o‟tkaziladigan ishlarning turlari.

Chilangarlik o‘quv ustaxonasida o‘tkaziladigan amaliyotda metallar turli chilangarlik asboblari yordamida sovuq holatda ishlanadi. Chilangarlik o‘quv ustaxonasida o‘tkaziladigan amaliyot ishlari rejalash, yo‘nish, to‘g‘rilash va qaychi bilan qirqish, egovlash, parma bilan teshish, teshikni zenkovka qilish va yo‘nib kengaytig‘ish, rezba qirqish, parchinlash, shaberlash, pritirka qilish va moslash, kavsharlash, qalay yugurtig‘ish va hokazo texnologik jarayonlarni o‘z ichiga oladi.
Talabalar metalldan chilangarlik usulida buyum yasaganda yoki ishlaganda eng muxdsh chilangarlik ishlarini ma‘lum bir tartibda bajaradilar. Bundan maqsad talabalarni metall parchasini (zagotovkani) chizmada ko‘rsatilgan holatga keltirishga o‘rgatishdir. Dastlab metalldan zagotovka tayyorlash yoki uni tuzatish (qirqish, to‘g‘rilash, egish) ishlari bajariladi; bu ishlar tayyorgarlik ishlari deb ataladi.
Chilangarlik o‘quv ustaxonasida o‘tkaziladigan amaliyot ishlarida barcha talabalar ko‘rgazma buyumlar tayyorlashda va, xususan, modellashda qatnashadilar.
Har xil buyumlarni va ko‘rgazmali qurollarning detallari donalab tayyorlanadigan amaliyotlarda talabalarning texnik bilimi, kunikma va malakalari bo‘lishi, ya‘ni detal yasashda jarayonlarni to‘g‘ri bajarish talab etiladi.

Chilangarlik o‟quv ustaxonasida talabalarning ish o‟rni.

Chilangarlik o‘quv ustaxonasida muayyan ishni bajarish uchun ajratilgan asbob-uskunalar, zarur chilangarlik moslamalari hamda tegishli kerak-yaroqlar bilan ta‘minlangan joy talabaning ish o‘rni deb ataladi.
Dastgoh - chilangarlik ishlari bajariladigan maxsus stol. Dastgoh taxtasi tunuka, linoleum yoki faner bilan qoplanadi (1- rasm).
Asboblarni solib qo‘yish uchun dastgohda raladonlar bo‘ladi. Dastgohning balandligi 800-900 mm, uzunligi 1000-1200 mm, eni 700-800 mm. Dastgohlar bir o‘rinli (ya‘ni bitta talaba uchun) va ko‘p o‘rinli bo‘lishi mumkin. Ko‘p o‘rinli dastgohlarda tiskilar orasidagi masofa 1000-1200 mm bo‘ladi (2- rasm).