O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta

§. Shamollatish va isitish tizimiga qo’yiladigan talablar

42. 
    Shamollatish va isitish tizimi QMQ 2.04.05-97 «Isitish, shamollatish va kondisionerlash» talablariga muvofiq bo‘lishi lozim.
    
43. 
    Oqimli shamollatishlarni tashqi havo tizimidan olish yerdan kamida 2 m balandlikda bajarilishi lozim.
    
44. 
    O‘tish joylarida joylashgan isitish jihozlari ruxsat etilgan o‘tish yo‘laklarining enini kamaytirmaslik lozim.
    
45. 
    Ish joylarida havo harorati yengil jismoniy ishda 21º S, o‘rtacha og‘ir ishda 17º S va og‘ir ishda 16º S dan past bo‘lmasligi kerak.
    
46. 
    Xodimlarning isinishi uchun xonalardagi harorat 22º S dan kam bo‘lmasligi kerak.
    
47. 
    Isinish xonalarigacha bo‘lgan masofa binolarda joylashgan ish joylaridan 75 m dan, bino tashqarisidagi ish joylaridan esa 150 m dan ko‘p bo‘lmasligi lozim.
    

13. §. Shovqin va tebranishga qo’yiladigan talablar

42. 
    Ish joylarida, xonalarda va ta‘lim muassasasi hududida shovqin va tebranishning darajasi SanQvaM 0120-01 «Ish joylarida shovqinning yo‘l qo‘yilgan darajasining sanitariya me‘yorlari», SanQvaM 0122-01 «Ish joylarida umumiy va lokal tebranishning sanitariya me‘yorlari», GOST 12.1.003-89 «Shovqin. Umumiy xavfsizlik talablari» va GOST 12.1.012-90 «Tebranma. Umumiy xavfsizlik talablari» talablariga muvofiq bo‘lishi kerak.
    
43. 
    Ish joylarida shovqin va tebranish darajasi muntazam nazorat qilib turilishi kerak. Agarda u belgilangan me‘yorlardan yuqori bo‘lsa, uni pasaytirish uchun quyidagi ishlar qo‘llanilishi lozim:
    
    • 
      detallarning zarbali harakatlarini zarbasiz harakatlarga, ilgarilama-qaytma harakatlarni aylanma harakatlarga o‘zgartirish;
      
    • 
      shovqin chiqaruvchi agregat yoki uning ayrim qismlariga shovqinni to‘suvchi qobiqlar o‘rnatish;
      
    • 
      agregatdan chiqayotgan aerodinamik shovqinlarga qarshi samarali tovush so‘ndirgichlar qo‘llash;
      
    • 
      shovqinli uskunalarni (parraklar, kompressor) to‘silgan xonalarda yoki ishlab chiqarish xonalaridan tashqarida joylashtirish;
      
    • 
      tebranishni kamaytirish uchun, uning manbalari (elektr dvigatellar, parraklar va boshqalar) poldan va binoning boshqa konstruksiyalaridan izolyasiyalangan mustaqil poydevorlarda yoki maxsus hisoblab chiqilgan amortizatorlarga o‘rnatilishi kerak.
      
44. 
    Ishlab chiqarish xonalarida shovqinni texnik vositalar bilan bartaraf etishning iloji bo‘lmasa, eshitish a‘zolarini yakka tartibda himoya qiluvchi vositalardan va shovqinga qarshi kaskalardan foydalanish kerak.
    

14.