Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta

5.1- chizma. Tashkilot shakllari.
Ko‘pgina tushunchalar mavjud ulardan ayrimlarini ajratib o‘tishimiz mumkin:

1. 
   Tashkilot jarayondir, uning vositachiligida boshqaruv tizimi yaratiladi va saqlanadi.
   
2. 
   Tashkilot o‘zaro munosabatlar, huquqlar, majburiyatlar, maqsadlar, ijrolar tizimidir, mehnat jarayonida ularning o‘z o‘rni bor.
   

3.

1-rasm.Tashkilot elementlari

Shuningdek, tashkilot – odamlar guruhi, ularning faoliyat ma’lum umumiy maqsadga erishilishiga qaratilgan bo‘lishi kerak.

Tashkilotning hayotiy sikl kombinatsiyasi.

Tashkilotning hayotiy tsikl kombinatsiyasiga bonoan, tashkilot faoliyati bir necha bosqichlardan o‘tadi ya’ni, vujudga kelishidan, yuksalishidan boshlab to o‘z faoliyatini to‘xtatganga yoki tubdan modernizatsiya qilingunga.

1. 
   faza – tashkilotning vujudga kelishi. Bu faza maqsad tanlash, boshqaruv usuli bilan xarakterlanadilar; asosiy vazifasi – bozorga chiqish, mehnat tashkili – daromadni maksimal qiymatga oshirish bilan bog‘liq.
   
2. 
   faza – yoshlik va balog‘at. O‘ziga xos xususiyatlar: bosh maqsad – vaqtinchalik daromad va tez o‘sish; qat’iy rahbarlik tufayli sog‘ qolish; asosiy vazifa
   

– bozor qismini mustahkamlash va o‘ziga qaratish; mehnat tashkili – daromadni rejalashtirish, xizmatlarni va maoshni ko‘paytirish.

3. 
   faza – etilganlik. Bosh maqsad – tizimli, balansli o‘sish va individual imidj (obro‘) shakllanishi; vakolatlar bo‘linishi natijasida rahbariyat samaradorligiga erishadi (markazlashmagan boshqaruv) asosiy vazifa – har xil yo‘nalishlar bo‘yicha o‘sish. Bozorni bosib olish, turli qiziqishlarni hisobga olish; mehnat tashkili - bo‘linishi va kooperatsiya; individual natija uchun mukofot.
   
4. 
   faza – tashkilotning eskirishi. Bu yuksalishni oily pog‘onasi. Bosh maqsad – erishilgan natijalarni saqlab qolish, boshqaruvda harakatlar koordinatsiyasi orqali samaradorlikka erishiladi. Asosiy vazifa – stabillikni ta’minlash,mehnatni erkin rejimini tashkillashtirish, daromadni ko‘paytirish.
   
5. 
   faza – tashkilotni qayta tiklanishi. Barcha funksiyalarni qayta tiklash maqsad qilib olingan;