O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent irrigatsiya va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti

 
4.6. Elektro uchqunli legirlash uchun ishatiladigan uskunalar 
 
Elektro uchqunli legirlashning texnologik  jarayoni elektromexanik sinflarga 
kiradigan  qurilmalarda  amalga  oshiriladi,  ularning  asosiy  qismlari    texnologik 

---

104 
 
tokning  impuls  generatori  va  elektron  kommutatsiya  tizimi    hisoblanadi.  Elektr 
uchqunli    puxtalashning  o'nlab  turli  xil  texnologiyalar  va  ularni  amalga  oshirish 
uchun  asboblar  mavjud.  Davriy  kommutatsiya  (elektr  zanjir  parametrlarini  tezkor 
o‟zgarishi)  elektromexanik  vibrator  yordamida  yoki  elektrodni  aylantirish  orqali 
amalga  oshirilishi  mumkin.  Avtomatlashtirish  va  mexanizatsiyalashtirish 
darajasiga  ko'ra,  barcha  uskunalarni  quyidagilarga  ajratish  mumkin:  dastaki 
vibrator,  mehanik  tebranuvchi,  mexanizatsiyalashgan,  avtomatlashtirilgan  va 
raqamli 
dasturli 
boshqariladigan 
uskunalar. 
Kelajakda 
dastur 
orqali  
boshqariladigan  avtomatlashtirilgan    qurilmalar  yaratiladi.  Elektro  uchqunli 
puxtalash  qurilmalarning  samaradorligi,    ularni  ishlab  chiqaradigan  etakchi 
mamlakatlarning  ko'plab  korxonalari  tomonidan  tasdiqlanadi.  Biz  asosiy 
kompaniyalar  va  ishlab  chiqaruvchi  davlatlar  ro'yxatini  keltiramiz:  Tucadur 
(Italiya),  Carbidor  (Shveytsariya),  Depozitron  (Yaponiya),  Elektroarc  (AQSh), 
Rocklinizer  1000  (Koreya),  ELFA  (Bolgariya),  Technika-ELFA  (Rossiya, 
Bolgariya), ELITRON (Moldova), EILV-8 (Ukraina), UR (Rossiya) va boshqalar.  
 
 
 
 
 
4.8 rasm.Elektr uchqunli legirlash qurilmalari 
 
Ishlab  chiqarilayotgan  dastaki  qurilmalar,  razryad  energiyasi  bo‟yicha  juda 
katta  diapazonni  qamrab  oladi  va  ularning  texnologik  tavsiflari    echilayotgan 
vazifalarga qarab bir-biridan sezilarli darajada farq qiladi. EFI-46A, ELITRON-17, 
ELITRON-A,  Corona-1101  markali  dastaki  qurilmalar    eng  ko'p  ishlatiladigan 
sanoat qurilmalari hisoblanadi. 
 Mexanizasiyalashgan  qurilmalar    minitokar  yoki  frezalash  dastgohlari  
asosida  ishlab  chiqiladi  va  ko'p  elektrodli  yoki  aylanadigan  elektrod  bilan 
jihozlanadi. Mexanizatsiyalashgan qurilmalar orasida eng keng tarqalgani Rossiya 
va Bolgariya  ishlab chiqargan ELFA rusumli  hisoblanadi, u fasonli, o‟qli va ko‟p   
tishli kesuvchi asboblarni puxtalashda keng qo‟llaniladi.