O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti Iqtisodiyot fakulteti

• O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti Iqtisodiyot fakulteti
• Ek-53 guruh talabalari:
• Toshqulov Jaloliddin
• Xakimjonov Avazbek
• Fatilloyev Jo`rabek
• Xaydarova Sevara
• Suyunov Sardor

• Toshkent - 2021

• Reja:

• Firmalar

• Bozor

• Uy xo’jaliklari

• Davlat

• Tashqi dunyo

• Yalpi taklif deganda muayyan baholar darajasida ishlab chiqarilishi va taklif qilinishi mumkin bo’lgan tovar va xizmatlarning real hajmi tushuniladi. Yalpi taklif tushunchasi ko’pincha YaIM sinonimi sifatida qo’llaniladi.

• АS = Oraliq mahsulot + jami qo’shilgan qiymat yig’indisi

AS egri chizig’ining kesmalari

• Yalpi taklif(AS) egri chizig’i alohida tovar taklifi egri chizig’idan farq qilib 3 qismdan, keyns(gorizontal) kesmasi, ko’tarilib boruvchi yoki oraliq kesma hamda klassik(vertikal) kesmadan iborat.

• P

• AS

• Y

• Yalpi taklifning keyns kesmasida milliy ishlab chiqarishning haqiqiy hajmi uning potensial hajmidan, ya’ni to’liq bandlik sharoitida erishishi mukin bo’lgan hajmidan kamdir.

• Demak, bu kesma iqtisodiyot pasayish bosqichida bo’lgan va katta miqdordagi resurslardan foydalanilmagan sharoitni ko’rsatadi. Foydalanilmayotgan ushbu resurslarni esa baholar darajasiga ta’sir ko’rsatmagan holda ishga tushirish mumkin. Bu kesmada milliy ishlab chiqarish hajmi oshishi baholar darajasi o’zgarmay qolgan sharoitda ro’y beradi.

• Keyns kesma

• Yalpi taklif egri chizig’ining Keyns kesmasida iqtisodiyotni nisbatan qisqa muddatda amal qilish xarakterlaydi. Bu kesmada yalpi taklifni tahlil qilish quyidagi shartlarga tayanadi:

• P

• AS

• Y

• Oraliq kesma

• Oraliq kesma – ishlab chiqarish real hajmining o’sishi narxlar o’sishiga mos ravishda o’sib boradi. Nima uchun? Chunki, iqtisodiyotning pasayish holatidan to’liq bandlikka o’tish noteks va turli vaziyatlarda ro’y beradi.

• Masalan, ayrim tarmoqlarda resurslarning yetishmasligiga duch kelinsa, boshqa tarmoqlarda hozircha ortiqcha resurslar mavjud bo’ldi. Shuningdek, ular ishlab chiqarishni kengaytirish uchun asosiy vositalar sotib olish va malakasiz mutaxassislardan foydalanishiga to’g’ri keladi. Bu esa mahsulotlar birligiga ketadigan xarajatlarning oshishiga va natijada baholar darajasining o’sishiga olib keladi.

• P

• AS

• Y

• Вертикал ёки классик кесмада иқтисодиёт тўлиқ бандлик шароитига ёки ишсизликнинг табиий даражаси шароитига эришган вазиятни кўрамиз. Иқтисодиёт эгри чизиқнинг бу кесмасида ўзининг ишлаб чиқариш потенциали даражасида бўлади. Бу шуни билдирадики, баҳоларнинг ҳар қандай ошиши ишлаб чиқариш ҳажмининг ошишига олиб келмайди.

• Klassik nazariyada yalpi taklifni tahlil qilish quyidagi shartlarga tayanadi

Ялпи таклифнинг нархларга боғлиқ бўлмаган омиллари (ялпи таклиф эгри чизиғининг силжишлари):

• 13 дан слайд

• Ишлаб чиқариш омиллар миқдори ва унумдорлигининг ўзгариши
• Янги технологиялар
• Солиқларнинг ўзгариши
• Имтиезлар ва субсидиялар

• Ишлаб чиқариш омиллар миқдори ва унумдорлигининг ўзгариши
• Янги технологиялар
• Солиқларнинг ўзгариши
• Имтиезлар ва субсидиялар

• P

• AS

• Y

• P

• AS

• Y

• Ошса
• Агар:

• Камайса
• Агар: