O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi o’rtamaxsus kasb-hunar ta’limi markazi farpi qoshidagi yormozor akademik litseyi talabasi mamadaliyeva nodiraning geometriya fanidan “stereometriya” bo’limidan silindr, konus

NYUTONNING UCHINCHI QONUNI

• Nyuton qonunlarining o'zaro bog'langanligini yana ta'kidlab o'tamiz. Ularning mazmunini, chuqur fizik ma'nosini bu qonunlarning o'zaro bog'liqligi yaxshi o'zlashtirib olingandagina yaxshi tushunish mumkin.Nyutonning birinchi qonuniga ko'ra jism unga boshqa jism ta'sir qilmaguncha hamda uni bu vaziyatdan chiqa lantiradi va o'zaro ta'sir natijasida jism kuchga to'g'ri proporsional bo'lgan va jism massasiga teskari proporsional bo'lgan tezlanish olishini tasdiqlaydi. Na birinchi, na ikkinchi qonunda ikkinchi o'zaro ta'sirlashuvchi jism bilan qanday hodisa sodir bo'lishi haqida gapirilmaydi. Uchinchi qonunda shu haqida gap boradi.

• Nyutonning uchinchi qonuni quyidagicha ta'riflanadi:
• Ta'sir har doim aks ta'sirga teng va qarama-qarshi yo 'nalgan yoki ikki jismning ta 'siri bir-biriga teng va
• qarama-qarshi tomonga yo'nalgan bo'ladi.

• 0 'zaro ta 'sirlashuvchi jismlarning bir-biriga ta'sir kuchlari bir to'g'ri chiziq bo'yicha yo'nalgan, moduli bo'yicha teng va yo'nalish bo'yicha qarama-qarshidir.

• F1=-F2

• Bu qonun, tabiatda bir jismni boshqasiga bir tomoniama ta'siri bo'lishi mumkin emas, bo'lmaydi ham, faqatgina o'zaro ta'sir mavjudligini aks ettiradi. Ta'sir va aks ta'sir kuchlari bir vaqtda juft-juft bo`lib yuzaga keladi. Ba'zan bu fikr quyidagicha lfodalanadi: aks ta'sirsiz ta'sir bo'lmaydi. Bunda shuni nazarda tutish kerakki, «ta'sir» va «aks ta'sir» atamalari shartlidir, ularning o'rnini almashtirish ham mumkin.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

• F I Z I K A 8- S I N F
• (M.N.SHAXMAYEV, D.SH. SHODIYEV)
• FIZIKA I QISM
• (akademik litsey va kasb xunar kollejlari uchun)
• YOSH FIZIK ensiklopediyasi