O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti jahon sivilizatsiya tarixi (Metodik qo’llanma) (To’ldirilgan 2-nashr) история мировой цивилизации

Diniy 
yozuvlar. 
O'rta 
podsholik 
davrida 
zodagonlaming 
yog’och 
sog'onalarida bitilgan «Sarkofaglar matnlari», qadimgi Misr diniy bosh kitobi 
hisoblangan «O'liklar kitobi», Memfis ilohiyotshunoslik matnlaridan iborat.
Tibbiyot, m atematika papiruslari. Ebers katta papirusi va Edvin Smit 
papiruslari kabilar qadimgi Misrda ilmiy bilimlami rivojlangani to'g'risida ma'lumot 
beradi.
Arxeologik yodgorliklar. 
Bular me'moriy ansambllar 
piramida, mastaba 
(hokim, zodagonlaming sog'onalari), shahar va ibodatxona qal'a, dengiz porti va 
nekropollardan iborat. Ayniqsa, Ш-IV sulolalar davrida qurilgan piramidalar noyob 
tarixiy-madaniy yodgorlik hisoblanadi. Eng qadimgi qabr-sarkofaglar jumlasiga, 
Yuqori Misr podshosining Enxab (Nexen) shahridagi qabr-sarkofagni 
aytish 
mumkin.
Misrda mavjud bo'lgan, bizgacha saqlanib kelgan piramidalar, mastaba va 
boshqa sog’onalar qadimgi davrdayoq o'g'ri-qaroqshilar tomonidan talangan. 
Faqatgina bitta piramida bizgacha talanmay yetib kelgan. Ingliz arxeologi Karter 
1922 - yilda topgan va tekshirgan fir'avn Tutanxamon piramidasida topilgan 
buyumlar oltin va qimmatbaho toshlar, temir metalli hamda 19 yoshda vafot etgan 
Tutanxamonning mumiyolangan jasadi ilmiy-tarixiy nuqtai-nazardan o'ta qimmatli 
hisoblanadi.
Yangi podsholik fir’avnlarining mumiyolari «ombori» hisoblangan Dayr-al- 
Baxrdagi umumiy qabrda topilgan ko’pgina ashyolar diqqatga sazovordir. Bu 
ashyolar qadimgi Misr ijtimoiy-iqtisodiy hayoti to'g’risida qimmatli ma'lumotlar 
beradi.
Shaharlar qoldig'i. 
Er.aw.IV ming yillik boshlariga oid Yuqori Misming 
poytaxti deb taxmin qilingan Enxab shahri dunyo tarixida barpo etilgan eng qadimgi 
shahar hisoblanadi. Misrda qadimgi Fayum vodiysidagi Illaxun shahri qoldig'i, El- 
Amarnadagi Axetaton shahri, Tanais kabi shaharlar 
qoldig'i arxeolog-tarixchi 
olimlar tomonidan qazib ochilib, tadqiq etilgan.