O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti jahon sivilizatsiya tarixi (Metodik qo’llanma) (To’ldirilgan 2-nashr) история мировой цивилизации

Ashshurni, 
er. aw . 612-yilda 
Nineviyani 
vayron qildilar. Er. aw . 590-yilda 
Xarran 
yonidagi jangda 
Osuriyaning 
harbiy qudrati to’liq sindirildi. Natijada 
butun Old Osiyoni tarixda ilk bor yagona davlat tarkibida birlashtirgan 
va bir 
necha yuz yil hukmronlik qilgan, qadimiy Sharqning eng katta davlati tarix 
sahnasidan tushib ketdi.
Osuriya katta-katta hududlami bosib olishi natijasida hududlar, shaharlarda 
savdo-hunarmandchilik, dehqonchilik va shorvachilik rivojlanadi. Mamlakatda 
ko’plab yerlar o’zlashtiriidi. Irrigaetiya va suv ta'minoti yaxshilanadi. Bog'dorchilik, 
uzuitichilik va shorvachilik rivojlanishi uchun turtki bo’lgan temir qurollar keng 
tarqaladi. Metallurgiya, qurolsozlik sohalari 
yuqori darajada 
taraqqiy qiladi. 
Talonchilik urushlardan 
otingan ko’plab o’ljalar va qullardan Osuriya shahar va 
qal'alami qurishda keng foydalaniladi. Yangi shaharlar quriladi, jumladan Kalxu 
shahri qayta dklanadi. Osuriyaning yangi poytaxti «Tukulti-Ninurtu qal'asi» asir 
olingan tassit, xurrit va Urartu qabilalari kuchi bilan qayta tiklangan.
Er. aw . IX-VII asrlarda Osuriya davlati boshqaruvi quyidagi shaklda bo’lgan: 
Bosib olingan 
hududlaming ko’pchiligida 
provinsiyalar 
(Osuriya, Kichik
Osiyoning 
ayrim shahar va 
viloyatlari, Xaldey va Oromiy knyazliklari) 
tashkil 
qilingan. Ular 
Osuriya 
noiblari tomonidan boshqarilgan. Ba'zi hududlarda 
Osuriyaga xiroj to laydigan qaram podsholiklar 
(Finikiya shaharlari, Yabudiya,
Moav, Edem, Tabal, Manna) 
saqlanib qoladilar. Osuriyadan uzoq bo’lgan 
bir 
qadar kuchli davlatlar o’z mustaqilligini ma’lum darajada saqlab qoladilar 
(Lidiya,
Urartu, Midiya, Elam va Shimoliy Arabiston yerlari). 
Bo'ysundirilgan Misr 
alohida mavqega ega bo’lgan. U 20 ta kichik hududlarga bo’linib, ulaming tepasida 
mahalliy hokimlar 
(podsho, nomarx, koxinlar)
turganlar. Shu bilan birga 
bo'ysundirilgan hududlarda Osuriyaning ko’p sonli amaldorlar apparati va harbiy 
ma’muriyati qoldirilgan.