O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti jahon sivilizatsiya tarixi (Metodik qo’llanma) (To’ldirilgan 2-nashr) история мировой цивилизации

«somondan oltingacha egalik qilish» 
huquqiga o’g’il - qiz ega bo’lgan, ammo 
o’g’ilga ko’proq moyillik bildirilgan,
Qadimgi Bobil davlati mutlaq bo’lgan. Davlat boshida podsho turgan, u diniy 
qonunchilik, sud va ijroiya hokimiyatiga ega bo’lgan. Podsho yer zahirasi bepoyon 
bo’lgan,'bo yerlar ijaraga va xizmati uchun berilgan. Sud hokimiyati mukammal 
shakllangan. Podsho sudi yetakchi o’rinda turgan, 
ibodatxona sudi, jamoa sudi va
kvartal sudlari
mavjud bo’lgan. Sudyalar kollegiyalarga birlashganlar. Ularga 
jarchilar, choparlar, kotiblar kabi sud xodimlariga bo'lingan.
Moliya - soliq mahkamasi kumush va mahsulot, chorva, hunurmandchilik 
buyumlari bilan olinadigan soliq yig'ish bilan shug'ullangan. Podsho hokimiyati
~ из ~

---

og'ir 
qurollangan, (redum) yengil jangchilardan iborat qo’shinga 
tayangan. 
Ularning huquq - majburiyatlari 
Hammurapi qonunlar to’plamining 16-moddasida 
belgilangan. Harbiylar xizmatlari uchun yer - mulk olganlar. Qonun askarlarni 
harbiy boshliqlar zo’ravonligidan himoya qilgan, ulami asirlikdan qutqarish uchun 
to’lov belgilangan, jangchi oilasi moddiy ta'minlangan. Askarlar harbiy xizmatni 
sidqidildan o’tashlari zarar bo’lgan, aksholdaularo’limjazosiga hukm qilinganlar.
Er. aw . 1595 yildan Bobilda 
kassit sulolasining 
hukmronligi boshlanib, 
1055 yilgacha davom etadi. Bu davr 
«O’rta Bobil davri» 
deb ataladi. Kassitlar 
Bobilni yuksak madaniyatini qabul qiladilar. Bobil, 
Nippur va Sippar 
shaharlari 
ma'lum mustaqikka ega bo'ladilar. Ular soliq va majburiyatlardan to'la ozod 
qilindilar, o'zlarining alohida qo'shinlariga ega bo'ldilar. Natijada iqtisodiyot gullab - 
yashnadi, savdo-hunarmandchilikni rivojlanishi uchun qulay shart - sharoit yaratildi.
Kassit sulolasi keng qamrovli tashqi siyosat olib bordi. Ular