O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti jahon sivilizatsiya tarixi (Metodik qo’llanma) (To’ldirilgan 2-nashr) история мировой цивилизации

Misr va Mitanni 
tomonidan bo’linib olinadi. 
Bu ikki davlat hududda to’la hukmronlikni qo’lga kiritish uchun to’xtovsiz urushlar 
olib bordilar. Er. aw . XV asr oxiriga kelib raqobat Shimoliy Suriyani Mitanniga 
Janubiy Suriya va Falastinni Misrga o’tishi bilan yakunlanadi. Er. aw . XV-XIV 
asrlarda sharqiy o’rtayer dengizi siyosiy tarqoqlik, o’zaro umshlar girdobida qoldi. 
Bu hududda halokatga uchragan Mitanni davlatining o’miga xettlar keldilar. Er. aw . 
XIII-XII asr boshlarida Suriya va Falastin o’rtayer dengizi qirg'ogi egey-anatoliya 
xalqlari («dengiz xalqlari») bosqiniga uchraydi. Ular Kipr Karxemish va Ugarit 
flotini tor-mor qildilar.
Er. aw . 
XII asrda ular Ugaritni batamom vayron qiladilar, 
Livandagi
Amurri 
davlatini tugatadilar, 
Sidon 
va 
Tir 
shaharlarini talon-taroj qiladilar. Shundan 
so’ng ular er. aw . 1180-yillar atrofida Misrga hujum qiladilar, lekin misrliklar 
hujumni qaytaradilar. Misrdan uloqtirib tashlangan kelgindilar 
Falastin 
qirg’og’iga 
o’mashib, 
Filistim ("Peleset”)
nomi bilan davlat tuzdilar. Tez orada ular bu yerdagi 
mahalliy aholining tili va madaniyatini o’zlashtirdilar, ulaming nomidan 
“Falastin”
nomi kelib chiqdi.
Er. aw . II ming yillik oxiri I 
ming yillik boshlarida Sharqiy o’rtayer 
dengizi qirg'og'i shaharlari qayta tiklandilar. Vayron qilingan 
Sidon shahri 
qayta 
qurildi, bu shahardan ko’chgan bir qism aholi Tir shahrini egallab, uni qayta quradi. 
Shundan so’ng barcha fmikiyaliklar o’zlarini umumlashgan holda nomlana 
boshladilar. 
Sharqiy o’rtayer dengizi qirg'og'ida finikiyaliklar xalqaro savdoda 
yetakshi o’rinni egalladilar. Shuningdek Misming tashqi savdosida birinchi o’rinda 
edilar. Finikiya shaharlarida kemasozlik, dengizchilik yuqori darajada rivojlanadi. 
Finikiyaliklar O’rtayer dengizi havzasida o’zlarining o’nlab koloniyalarini barpo 
qiladilar.