Anarxiya - (grekcha anarchia)-beboshlik, hokimiyatsizlik, ayrim kishilar va guruhlarning boshliqlarga bo’ysunmasligi va buning oqibatida kelib chiqadigan tartibsizlik.
Avtoritarizm (lotincha “autoritfties”-obro’, nufuz va e’tibor) - davlatni boshqarish usullaridan biri, yakka shaxsning davlatni o’z taosiri, obro’si, tashkilotchiligi, shijoati, jamiyatni yaxshi bilishi asosida boshqarishi.
Aktsiyadorlik (hissadorlik) jamiyati - mulkchilik ko’rinishlaridan biri bo’lib, turli korxona, tashkilot, bank, kompaniya, (yuridik shaxslar) va fuqarolar (jismoniy shaxslar) pul mablag’larini sherikchilik asosida va foyda olish maqsadida birlashtirgan xo’jalik uyushmasidir.
Absolyutizm - (lotincha-absolus-so’zsiz)-cheklanmagan monarxiya, davlatni boshqarishning jabr-zulmga asoslangan, mustabid formasi bo’lib, bunda siyosiy hokimiyat (qonun chiqaruvchi, sud va ijro etuvchi hokimiyat) tamomila bir kishi-monarx qo’lida bo’ladi.
Banklar - (italpyancha-banco-stol, peshtaxta)-kredit-moliya muassasasi bo’lib, ularning vazifasi vaqtincha bo’sh qolgan pul vositalarini to’plash va pulga muhtoj bo’lgan korxonalarga kredit (zayom, ssuda)lar beradi, korxonalar, muassasalar yoki alohida shaxslar bilan o’zaro to’lovlar va hisob-kitoblarda vositachilik qiladi, mamlakatda pul muomilasini tartibga soladi.
Bankrotlik - (italpyancha-bancarotta-aynan cingan skameyka) - xonavayron bo’lish, o’z majburiyatlari bo’yicha qarzlarni to’lashdan bosh tortish, mablag’i yo’qligi tufayli qarz to’lash qobiliyatini yo’qotish.
Birja - (lotincha “burse”-hamyon”)-standartlar, ya’ni andozalar yoki namunalar bo’yicha sotiladigan ommaviy tovarlarning muntazam foydalanadigan savdo shakllaridan biri bo’lib, tovar birjasi, qimmatbaho qog’ozlar (aktsiyalar, obligatsiyalar va boshqalar) birjasi, fond birjasi, valyuta ya’ni chet el pullari birjasi va shu kabi turlarga bo’linadi.
Biznes - (inglizcha-business-ish, mashg’ulot, kommertsiya faoliyati)- bugungi kunda dunyo mamlakatlarida keng tarqalgan termin bo’lib, u jamiyatda foyda keltiradigan faoliyat yoki mashg’ulotning har qanday turini bildiradi.
“Bo’lib tashla va hukmronlik qil!” - Qadimgi Rimda hukmronlar va lashkarboshilar o’zlari bosib olgan va bo’ysundirgan xalqlarni tobelikda saqlab turish uchun amal qilgan qoida. Bu uslubdan chor Rossiyasi mustamlakachilari, keyinchalik esa mustabid sovet tuzumi hukmronlari ham o’lka xalqlarini itoatda tutib turishda o’rinli foydalanishgan. Xususan, 1924 yilda o’tkazilgan milliy-davlat chegaralanishni o’tkazishdan ham tutilgan g’arazli maqsad shu edi.
Do'stlaringiz bilan baham: |