O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxus ta’lim vazirligi

Aleksandr Makedonskiy bosqini davrida O'rta Osiyo
Aleksandr Makedonskiy O'rta Osiyoga eramizdan awalgi 329-yilda bosti: kiradi. Bosqinchilik natijasida ko'pgina aholining qirilib ketilishi, xo'ja hayotning izdan chiqishi kuzatiladi. Unga qarshi Spitamen boshchilig: qo'zg'olon bo'lib, u uch yil davom etadi. Bundan uzoq vaqt davom etishi uning keng ko'lamda bo'lib o'tganligidan dalolat beradi.
Bu davr haqida yunon-rim mualliflarining ma'lumtlari muhim manba hisoblanadi. Arxeologik tadqiqotlar natijasida esa yunon-rim mualliflarini ma'lumotlarini tasdiqlovchi ma'lumotlar qo'lga kiritilgan

Ellin davrida O'rta Osiyo
Aleksandr Makedonskiy vafotidan keyin uning imperiyasi uch qism bo'linib ketadi. Salavkiylar davlati ulardan biri bo'lib, bu davlatga ayrim O' Osiyo viloyatlari ham kiradi. Lekin tez orada ushbu davlat ham parchalan o'rniga O'rta Osiyada Yunon-Baqtriya davlati tashkil topadi. Yunon-Baqtri davlati mavjud bo'lgan davrda sharqqa shu jumladan O'rta Osiyoga ham ellin madaniyatining ta'siri keng yoyiladi. Arxeologik qazishmalar natijasida ko'pg yodgorliklarda buni tasdiqlovchi ma'lumotlar qo'lga kiritilgan.
Qadimgi Xorazm moddiy madaniyati
Qadimgi Xorazm Ahamoniylar davlatidan eramizdan oldingi IV asrning 60- yillarida ajralib chiqqan bo'lsa, keyinchalik ham o'z mustaqilligini saqlab qoladi. Shuning uchun bu yerda mahalliy madaniyat o'z holicha rivoj topadi. Eramizdan avvalgi II asrga kerlganda Qang’ davlati tarkibiga kjiradi. Shuningdek b yewrda keyinchalik Kushon davlatining ta’siri ham seziladi. Qadimgi Xorazmning moddiy madaniyatini o’rganishda S.P Tolstovning tadqiqotlari ayniqsa muhim hisoblanadi.
Qadimgi Farg'ona moddiy madaniyati
O'rta Osiyo Antik davri tarixini o'rganayotgan paytda qadimgi Farg'onaning alohida o'rni alohida ahamiyatga ega. Bu davrda Farg^pona aholisi dehqonchlik bilan shug'ullanib, o'ziga xos madaniyat yaratishadi. Arxeologik qasishmdar natijasida ko'pgina dehqonchilik manzilgohlari va qadimgi shaharlar qoldiqlari topib o'rganilgan.
Qang' davlati moddiy madaniyati
O'rta Osiyoda yashagan sak qabilalari eramizdan awalgi VI asrda qabik lar ittifoqiga birlashadi. Keyinchalik bu ittifoq zamirida eramizdan awalgi III asrda Qang' davlati tashkil topadi. Qang' davlati o'z davrining yirik saltanatlaridan biri hisoblangan. Sirdaryoning o'rta oqimida dehqonchilik, savdo-hunarmandchililcka asoslangan o'ziga xos madaniyat tashkil topadi.