O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus vazirligi ’ samarqand davlat universeteti

8.4-chizma. Daromadlar darajasining 8.5-chizma. Pul taklifining

oshishi natijasida natijasida pul kamayishi pulga bozorida muvozanatning o’zgarishi. talabning o’zgarishi.
R R Ms2
Ms1
Ms

R2
M2d(Y2)

R1
M1d(Y1)
Md

M*1/P* M/P

M*/P* M/P M*2/P*

99

Foiz stavkasi va pul massasi muvozanatli darajasining o’zgarib turishi pul bozorining ekzogen o’zgaruvchilari – daromadlar darajasi va pul taklifining o’zgarishi natijasida ham ro’y beradi.
Grafik ko’rinishda, bu, pul talabi va pul taklifi egri chiziqlarining siljishi sifatida namoyon bo’ladi (8.4, 8.5 chizmalar).
Daromadlar darajasining Y₁dan Y₂ga qadar o’sishi (20-chizma) pulga talabni M1d dan M2d gacha oshishiga va foiz stavkasini R₁dan R₂ga qadar ko’tarilishiga olib keladi.Pul taklifining kamayishi ham foiz stavkasining ko’tarilishiga va muvozanat nuqtasining o’zgarishiga olib keladi.
Pul bozorida muvozanatni o’rnatish va saqlab turish mexanizmi qimmatli qog’ozlar bozori rivojlangan bozor iqtisodiyoti sharoitida muvafaqqiyatli amal qiladi. Pul bozoridagi muvozanat tovarlar va xizmatlar bozoridagi muvozanat singari makroiqtisodiy muvozanatning muhim tarkibiy qismidir.

O’z-o’zini tekshirish va muhokama uchun savollar

1. 
   Pul va pul massasi nima?
   
2. 
   Pulning miqdoriy nazariyasi nimani ifodalaydi?
   
3. 
   Pulga talabning klassik nazariyasi qanday asoslarga tayanadi?
   
4. 
   Pulga talabning keynscha nazariyasining mohiyati nimada va klassik nazariyadan nimasi bilan farq qiladi?
   
5. 
   Pul taklifining umumiy modeli mohiyatini tushuntirib bering.
   
6. 
   Pul (bank) multiplikatori nimani ko’rsatadi?
   
7. 
   Markaziy bankning pul muomalasini tartibga solishdagi rolini tushuntiring.
   

100

9.