O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus

1.Tish aro sigmatizm. Bunda sirg’aluvchi va shovqinli tovushlarni talaffuz etishda tilning uchi yukrri va pastki tishlarning orasida bo’ladi.
2. L a b t ish sigmatizmi. Sirg’aluvchi va shovqinli tovushlar f va v tovushlariga o’xshab talaffuz qilinadi.
3. Til oldi sigmatizmi. Sirg’aluvchi tovushlar quyidagi holatda talaffuz etiladi.
4. Shovqinli sigmatizm. Bunda tylning uchi tishlarga tegib turmasdan og’iz ichiga tortiladi, tilning orqa qismi esa ko’tariladi, natijada portlash o’rniga yumshoq sh, j tovushi eshitiladi.
5. Yon sigmatizm. Sirg’aluvchi yoki shovqinli tovushlar ikki xil ohangda talaffuz etiladi: tilning uchi alveolalarga taqalib turadi, tilning qolgan qismi esa qirra bo’lib og’iz bo’shlig’ida yotadi va bir tomoni bilan orqa jag’ tishlari tomon ko’tariladi, havo oqimi tilning yonidan o’tadi, natijada yoqimsiz tovush paydo bo’lib, havo oqimi yon tomondan chiqadi.
6. Burun sigmatizmi. Nutqning bunday nuqsonida sirg’aluvchi va shovqinli tovushlar талаффузи. пайтида тилнинг орқа қисми юмшоқ танглай пастга тушиши натижасида ҳаво оқими бурун орқали чиқади ва х товушига ўхшаш, беўхшов товуш пайдо бўлади.
Sigmatizmlarni bartaraf etish
1. Tish aro sigmatizmini bartaraf etishda logoped bolaga yuqori va pastki tishlarni birbiriga yaqinlashtirib, tilning uchini pastki tishlar orqasiga qo’yib s tovushini talaffuz etishni buyuradi va s tovushi aniq eshitilmasa unga yordam beradi.
2. Lab va tish sigmatizmini bartaraf etishda logoped bolaga (s tovushining talaffuzida) lablarni yuqori va pastki tomonga (bunda milklar ko’rinishi kerak) yo’naltirishni taklif etadi.
3. Til oldi sigmatizmini bartaraf qilishda logoped ikki usuldan foydalanishi mumkin:
a) havo oqimini yuqori va pastki tishlar orasidan chiqarish; bunda logopedik maxsus zond yoki gugurt cho’pi yordamida tilning uchini pastki tishning orqasida engilgina bosib turiladi va havo chiqariladi;
b) tilning uchini keng yoyib yuqori va pastki tishlar orasiga olish va havo oqimini chiqarish.