O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus

O`zbekiston Konstitutsiyasida insonning siyosiy huquqlari. 
 
Siyosiy  huquqlar  -  O`zbekistonda  xalq  hokimiyatining  amalga  oshirilishi  har  bir 
O`zbekiston  fuqarosiga  mamlakatning  ijtimoiy,  siyosiy  hayotida  faol  amaliy  va  huquqiy  ishtirok 
etish imkonini beradi. 
 
Siyosiy  huquqlar  to`g`risida  gap  ketayotgan  ekan,  bu  huquqlar  asosan  O`zbekiston 
fuqarolariga  tegishli  ekanligini  alohida  ta`kidlash  lozim.  Chunki  faqat  O`zbekiston  Respublikasi 
fuqarolarigina  Konstitutsiyada  ko`rsatilganidek,  jamiyat  va  davlat  ishlarini  boshqarishda  bevosita 
hamda  o`z  vakillari  orqali  ishtirok  etishi  (32-modda);  o`z  ijtimoiy  faolliklarini  O`zbekiston 
Respublikasi  qonunlariga  muvofiq  mitinglar,  yig`ilishlar  va  namoyishlar  shaklida  amalga  oshirish 
(33-modda);  kasaba  uyushmalariga,  siyosiy  partiyalariga  va  boshqa  jamoat  birlashmalariga 
uyushish, ommaviy harakatlarda ishtirok etish (34-modda) huquqlaridan foydalanishlari mumkin. 
 
O`zbekiston Konstitutsiyasining fuqarolariga berilgan siyosiy sohadagi huquqlardan biri shu  
"jamiyat va davlat ishlarini boshqarishda bevosita hamda o`z vakillari orqali ishtirok etish"dir (32-
modda). Bunday ishtirok etish huquqi ikki yo`l bilan amalga oshiriladi:  
 
Birinchidan:  bevosita  ishtirok  etish.  Bu  referendum  o`tkazishda,  davlat  organlarini 
saylovlar  yo`li  bilan  tashkil  etishda  fuqarolarning  o`zini-o`zi  boshqarish  organlari  faoliyatida 
ishtirok etishi bilan amalga oshiriladi. 
 
Ikkinchidan:  fuqarolar  o`zlari  saylab  qo`ygan  vakillari,  davlat  organlari  Respublika 
Prezidenti orqali jamiyat va davlat shularni amalga oshirishda qatnashadilar. 
 
Konstitutsiyaga  binoan  O`zbekiston  Respublikasi  fuqarolari  vakillik  organlariga  saylash 
huquqiga egadirlar. 
 
O`zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  lavozimiga  hamda  davlat  hokimiyatining    vakillik 

---

 
79 
organlariga saylovlar umumiy, teng,  yashirin  ovoz berish va bevosita saylov huquqi  asosida erkin 
amalga  oshiriladi.  18  yoshga  yetgan  O`zbekiston  Respublikasi  fuqarolari  saylash  huquqiga 
egadirlar. 
 
Fuqarolarning  yana  bir  passiv  saylov  huquqi  bo`lib,  bu  vakillik  organlariga  saylanish 
huquqidir. Saylov kuniga qadar 25 yoshga etgan har bir fuqaro Oliy Vakillik organi - Oliy Majlisga 
deputat  etib  saylanishi  mumkin.  Shuningdek,  35  yoshga  etgan,  davlat  tilida  erkin  so`zlasha 
oladigan,  bevosita  saylovgacha  10  yildan  kam  bo`lmagan  vaqtda  respublikamiz  hududida  muqim 
yashagan fuqaro O`zbekiston Respublikasi Prezidenti bo`lib saylanishi mumkin. 
 
Demokratiyaning  asosiy  shakllaridan  biri  -  bu  davlat  va  jamiyat  hayotining  muhim 
muammolarini umumxalq muhokamasida o`z yechimini topishi referendum hisoblanadi. 
 
Fuqarolarning yana bir konstitutsiyaviy huquqi – bu ularning ijtimoiy faolliklarini mitinglar, 
yig`ilishlar namoyishlar o`tkazish yo`li bilan amalga oshirish huquqidir (33-modda).