O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus

Qonning ahamiyati. Qon odam organizmda muhim ahamiyatga ega bo`lib
quyidagi funksiyalarni bajaradi:
1. Qonning nafas olish funksiyasi. Qon o'pkadan kislorodni qabul qilib,
hujayra va to'qimalarga olib boradi. Hujayralarda moddalar almashinuvi natijasida
hosil bo'lgan karbonat angidrid gazini nafas olish organlariga yetkazadi.
2. Qonning transport (tashuvchanlik) funksiyasi. Me`daichaklarda hazm
bo'lgan oziq moddalar qon va limfatomirlariga so'rilib, qon orqali hujayralarga
yetkaziladi. Hujayralarda moddalar almashinuvi natijasida hosil bo'lgan qoldiq
(zaharli) moddalarni ayirish organlariga yetkazib beradi.
3. Qon barcha to'qima va organlar funksiyasining gumorol yo'l bilan
boshqarilishida ishtirok etadi. Endokrin bezlarda sintez qilingan moddalar qonga
o'tib, u orqali to'qima va organlarga yetkaziladi.
4. Qonning himoya funksiyasi. Organizmga kirgan zaharli moddalar va
mikroblar qon tarkibidagi leykositlar tomonidan yutib, parchalab, eritib yuboriladi.
Bundan tashqari qon zardobtda oqsil zarrachalar (antitelalar) bo'lib, ular
mikroblarni bir-biriga yopishtirib, eritib yuboradi.
5. Qon tana haroratining nisbiy doimiyligini saqlashda ishtirok etadi.
Qonning uzluksiz harakati orqali moddalar almashinuvi natijasida hosil bo'lgan
issiqlik energiyasi tananing barcha qismlariga tarqalib, ulardagi harorat
doimiyligini ta'minaydi.

---

197