O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’limi vazirligi muqimiy nomidagi qo‘qon davlat pedagogika instituti san’at fakulteti

II.2. Texnologiya darslarida tabiiy va aniq fanlarga oid tushunchalardan foydalanish.

Texnologiya fani tabiiy va aniq fanlar bilan shunchalik chambarchars bog’liqki, bu fanni ushbu fanlarsiz tasavvur qilishning imkoni yo’q. 1- sinfdan, 9-sinfga qadar texnologiya fani tabiiy va aniq fanlar bilan uzviy bog’langan.

2.4-chizma. Texnologiya fanining tabiiy va aniq fanlar bilan aloqadorlik sxemasi.
Texnologiya va geografiya. Texnologiya fani darslarida o’quvchilarga materialshunoslikka oid ayrim tushuncha va ma’lumotlar ham beriladi. Jumladan materialbop daraxtlar va ular o’sadigan joylar haqida ma’lumotlardan yog’och ishlatish darslarida, materiallar, metall qotishmalari va ularning turi, metall olinadigan konlar, ularni izlash va topish, rudadan metallarni ajratib olish, turli prokatlar hosil qilish hamda ulardan foydalanish haqidagi ma’lumotlardan metallarni ishlashga oid mashg’ulotlarda foydalanish mumkin [16], [17].
Geografiya fani tabiat qonuni va jamiyat taraqqiyotidagi muammolarni tadbiq etish hamda istiqbolni belgilash masalalarini hal etishda ham katta o’rin tutadi. Shu sababli mamlakatning ijtimoiy – iqtisodiy rivojlanishida yuzaga keladigan ekologik, demografik, iqtisodiy va ijtimoiy muammolar yechimini geografiya fanisiz tasavvur etib bo’lmaydi. Geografiya – tabiat qonunlari bilan jamiyat qonunlari orasidagi bog’lanishlarni, mushtariklikni ko’rsatib beruvchi fan sifatida alohida ahamiyat kasb etadi. Shu bilan birga geografiya faniga oid ma’lumot va tushunchalar boshqa fanlarni o’qitishda ham muhim manba bo’lib xizmat qiladi. Masalan: texnologiya darslariga oid mashg’ulotlarda geografiya faniga oid ko’plab ma’lumot va tushunchalardan foydalanish mumkin. Xususan geografiyaga oid mashg’ulotlarda geologlar tomonidan respublikamiz hududida 3000 dan ziyod konlar aniqlanganligi, ulardan bir yarim mingtasi o’zlashtirilganligini, shulardan 30 tasi oltin, 30 tasi marmar konlari ekanligini aytish, respublikamiz hududida Mendeleev davriy jadvalidagi kimyoviy elementlarning 90% mavjudligini eslatish o’rinlidir. Bu bilan fanlararo bog’lanishlar orqali mashg’ulotlarning samaradorligini va o’quvchilarning qiziqishlarini oshirish bilan birga, ular ona Vatanga nisbatan hurmat va g’ururlanish hislarini tarbiyalashga, Vatanimiz faqat yer ustidagina emas, yer osti boyliklariga ham kon ekanligini his etishga yordam beradi. Qolaversa, Respublikamiz iqtisodiyotida muhim o’rin tutgan. Ishlab chiqarish korxonalari, masalan, mexanika, mashinasozlik zavodlari, tikuvchilik va to’quvchilik, qurilish materiallari kombinatlari va boshqalar haqida ham ma’lumot berish foydali. Shu bilan birga texnologiya fani darslarida maktab geografiya maydonchasini jihozlash uchun ham bir qator ishlarni amalga oshirish mumkin. Bu ishlarni amalga oshirish ma’lum ma’noda mahalliy materiallardan foydalanish hamda ijtimoiy foydali mehnatni tashkil etishga ham misol bo’ladi.