O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi z. M. Bobur nomidagi andijon davlat universiteti

Chor  Rossiyasining  ta’lim  siyosati.  Yerli  xalqning  aksariy  qismi,   ba'zi 
rusparast  boy-zodagonlarni  hisobga  olmaganda,  o'z  bolalarini  rus-tuzem 
maktablariga  berishning  oqibatlaridan  cho'chir  edi.  Bu  maktablarda  birinchi 
navbatda pravoslav mahzabinig  asoslari, rus tili, podshoni ulug'lovchi  madhiyalar 
o'rgatilgani  uchun  mahalliy  xalq  bu  ochiqdan-ochiq  dinbuzarlikdan  qochib  o'z 
farzandlarini  rus-tuzem   maktablariga  bermasdi.  Buni  o’z  vaqtida  Sirdaryo 
viloyatidagi rus maktablarini taftish etgan chor amaldori N.K. Smirnov ham qayd 
etgan  edi.  U  ruslashtirishga  yo'naltirilgan  ta'lim  siyosatining  muvaffaqiyatsizligi 
sabablarini quyidagicha izohlaydi va yozadi:  
-  yerli  aholining  shaharlardagi  rus  maktablarining  qabul  qilmaganligi  sababi 
ularning  dasturlarida  musulmoncha  savod  darslari  yo'qligi,  darslar  bolalar  uchun 
tushunarsiz  bo'lgan  rus  tilida   olib  borilishi  va  o'qituvchilarning  mahalliy  tillarni 
bilmasligi; 
-  (rus)  bolalariga  pravoslav  dini  asoslarini  musulmon  bolalar  huzurida 
o'rgatish. 
Shuningdek,  ruscha  xat-savod  oddiy  turkistonlikka  foyda  keltirmas  edi, 
chunki   o'lkaning  musulmon  aholisi  barcha  narsani  -  xatlar,  hisob-kitoblar  va 
boshqa  yozishmalarni  mahalliy  tilllarda  va  arab  yozuvida  amalga  oshirar, 
musulmoncha xat-savodli kishi bunda, tabiiy, ko'proq yutar edi.