O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi z. Nishanova, D. Qarshieva

VII.QOBILIYATLAR PSIXODIAGNOSTIKASI 
Reja: 
1.Qobiliyat psixodiagnostikasi va uning o‘ziga xos jihatlari. 
2.Xissiy irodaviy sohaning diagnostikasi. 
3.Motivatsion sohani diagnostika qilish. 

Maqsad: 
Talabalarda qobiliyatlar, hissiy-irodaviy hamda motivatsion soha psixodiagnostikasi haqida 
tushuncha hosil qilish. 
Vazifa: 
Talabalarda qobiliyatlar, hissiy-irodaviy hamda motivatsion soha psixodiagnostikasi haqida 
dunyoqarashini shakllantirish. 
Tayanch tushunchalar:
Qobiliyat 
– 
shaxsning ma‘lum faoliyatidagi muvaffaqiyatlarini va osonlik bilan biron faoliyatni 
egallay olishini ta‘minlaydigan individual xusisiyatlar 
Hissiyot –
insonning ehtiyojlarining qondirilishi yoki qondirilmasligiga nisbatan tevarak olamga 
b0‘lgan munosabati. 
Iroda – 
shaxsning muayan qiyinchiliklarni engib o‘tish bilan bog‘liq ichki kuchidir
 
Motivatsiya – 
odamni faol faoliyatga undovchi sabablar majmui 

---

7.1.Qobiliyat psixodiagnostikasi va uning o‟ziga xos jihatlari 
Har bir inson yoshligidanoq kamchiligu yutuqlari, o‘z imkoniyatlari haqida oz bo‘lsa-da 
tasavvurga ega bo‘la boshlaydi. Yoshligidanoq bolalar fe`l-atvori haqida oldin ota-onalar, keyin 
esa atrofdagilar o‘z munosabatini bildira boshlaydi. Tashqi ta`sir natijasi o‘laroq, har bir insonda 
o‘z-o‘ziga baho berish qobiliyati shakllana boshlaydi. Kimdir o‘ziga juda yuqori baho bersa, yana 
kimdir o‘zi haqida salbiy fikrda bo‘ladi.
O‘zi haqidagi juda yuqori fikrdagi insonlar atrofdagilardan doim qusur izlashga harakat 
qilishadi. Uning o‘zi haqidagi fikri real imkoniyatlardan ko‘ra ilgarilab ketgan. Bunday 
insonlarning baxtli bo‘lishi qiyin, sababi ular doim nimadandir norozi bo‘lib Yurishadi: yo hayot 
tarzidan yoki atrofdagilardan… ularning o‘zi haqidagi fikrlarini o‘zgartirish ham qiyin kechadi. 
Buning uchun o‘zgalarning yutug`ini ko‘rib, o‘z imokniyatlarini taqqoslash, atrofdagilarning unga 
nisbatan to‘g`ri muomala qila olishi muhim ahamiyatga ega.
O‘zi haqida salbiy fikrda bo‘lgan insonlarga ham oson emas. Ularning boshqalar bilan 
muomalaga kirishishlari, yangi tanishlar orttirishlari qiyin kechadi. Ularni doim biror ishni 
boshlashdan oldin «men to‘g`ri yo‘l tutayapmanmikan?» kabi shubhali savollar qiynaydi. Bunday 
shubha gumonlardan qutilish uchun avvalambor o‘zingizga chetdan nazar tashlang. Siz hech 
kimdan kam emassiz va shuning barobarida boshqalardan ustun jihatlaringiz ham mavjud. Bu 
jixatlarni xis qila biling. Shundagina xayotda o‘z o‘rningizni topib, ishingizda yaxshi natijalarga 
erisha olasiz.