O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi yo‘l harakati qoidalari va harakat xavfsizligi asoslari fanidan Amaliy mashg’ulotlarni bajarish uchun uslubiy ko’rsatma

Bemorni mashinadan chiqarish, ko‘tarish va tashish

Yo‘lda avtomobil fojiasi sodir bo‘lganda, mashina ichidagi shikastlangan kishiga birinchi tibbiy yordam berish uchun, avvalo uni mashinadan ehtiyotkorlik bilan olib chiqish va yechintirib, keyin yordam berish kerak. Buning uchun shoshmasdan birinchi navbatda mashina ichida odam ko‘p bo‘lsa, ularning hammasini ko‘rib, qay biri og‘ir shikastlanganligini aniqlab va unga birinchi navbatda tezda yordam berish kerak. Tez kelayotgan mashina to‘siqqa urilganda ichidagilarning oyoq yoki qo‘llari mashina qismlari orasiga qisilib qolishi mumkin. Bunday hollarda iloji boricha bemorga ozor bermasdan olib chiqiladi. Buning uchun temir asboblar, montirovka, lom va boshqalardan o‘rinli foydalanish mumkin.

Shikastlangan odamni mashinadan olib chiqishdan oldin uning qayeri jarohatlangan yoki shikastlanganligini aniqlash va shunga qarab yordam berishni tashkil qilish lozim. Agar qon tomirlaridan - arteriyadan qon oqayotgan bo‘lsa, uni darhol avval barmoq bilan bosib to‘xtatib rezina jgut qo‘yiladi. Qo‘l yoki oyoq qiyshayib qolgan bo‘lsa, albatta shu suyak singan bo‘ladi. Gavdaning qiyshayib turishi yoki shikastlangan kishini qiyshayib yotishi uning bexushligini yoki miyasi jarohatlanganligini bildiradi. Bunday hollarda bemor holatini o‘zgartirmasdan mashinadan olib chiqishga to‘g‘ri keladi. Bemorni mashinadan olib chiqishdan avval birinchi tibbiy yordamni berish uchun tayyorgarlik ko‘rishni unutmaslik kerak. Qish vaqtida bemorni o‘rab-chirmab qo‘yish kerak, chunki shikastlangan kishi sovuqqa chidamsiz bo‘ladi. Bunday hollarda avval iloji bo‘lsa, bemorni yaqin o‘rtadagi uyga, yoki avtobusga olib kirib, u yerda unga birinchi tibbiy yordami ko‘rsatiladi. Bemorni mashinadan olib chiqishga ikki yoki uch kishi qatnashishi kerak, buning uchun haydovchi va yo‘lovchilar yordamlashishi zarur.