O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi yo‘l harakati qoidalari va harakat xavfsizligi asoslari fanidan Amaliy mashg’ulotlarni bajarish uchun uslubiy ko’rsatma

XVI. Tartibga solinmagan chorrahalar

104. Teng ahamiyatga ega bo‘lmagan yo‘llar kesishgan chorrahada, ikkinchi darajali yo‘lda harakatlanayotgan transport vositasining haydovchisi asosiy yo‘ldan yaqinlashayotgan transport vositalariga, ularning keyingi harakat yo‘nalishidan qat’i nazar, yo‘l berishi kerak.

Bunday chorrahalarda tramvay harakatlanish yo‘nalishidan qat’i nazar, teng ahamiyatga ega bo‘lgan yo‘lda bir yo‘nalishda yoki qarama-qarshi yo‘nalishda harakatlanayotgan relssiz transport vositalariga nisbatan imtiyozga ega.

105. Teng ahamiyatga ega bo‘lgan yo‘llar kesishgan chorrahada relssiz transport vositasining haydovchisi o‘ngdan kelayotgan transport vositalariga yo‘l berishi shart. Bu qoidaga tramvay haydovchilari ham o‘zaro amal qilishlari kerak. Bunday chorrahalarda, keyingi harakat yo‘nalishidan qat’i nazar, tramvay relssiz transport vositalariga nisbatan oldin o‘tish huquqiga ega bo‘ladi.

106. Asosiy yo‘lning yo‘nalishi chorrahada o‘zgarganda asosiy yo‘lda harakatlanayotgan haydovchilar o‘zaro teng ahamiyatli yo‘llar chorrahasidan o‘tish qoidasiga amal qilishlari kerak.

Ikkinchi darajali yo‘llarda harakatlanayotgan haydovchilar ham o‘zaro shu qoidaga amal qilishlari kerak.

107. Chapga burilishda yoki qayrilib olishda relssiz transport vositasining haydovchisi teng ahamiyatli yo‘ldan qarama-qarshi yo‘nalishdan to‘g‘riga yoki o‘ngga harakatlanayotgan, shuningdek ruxsat etilgan hollarda quvib o‘tayotgan transport vositalariga yo‘l berishi shart. Bu qoidaga tram­vay haydovchilari ham o‘zaro amal qilishlari kerak.

108. Agar haydovchi o‘zi harakatlanayotgan yo‘lning qoplamasi bor yo‘qligini aniqlay olmasa (qorong‘i vaqt, loy, qor va x. k.) va imtiyoz belgilari bo‘lmasa, unda u o‘zini ikkinchi darajali yo‘lda deb hisoblashi kerak.

XVII. Piyodalarning o‘tish joylari va yo‘nalishli transport vositalarining bekatlari

109. Tartibga solinmagan piyodalar o‘tish joyiga yaqinlashayotgan trans­port vositasining haydovchisi qatnov qismini kesib o‘tayotgan piyoda(lar)ni o‘tkazib yuborish uchun tezligini kamaytirishi yoki to‘xtashi shart.

110. Agar tartibga solinmagan piyodalar o‘tish joyi oldida transport vositasi harakatini sekinlashtirsa yoki to‘xtasa, qo‘shni bo‘laklarda harakatlanayotgan boshqa haydovchilar bu transport vositasi oldida piyoda(lar) yo‘qligiga ishonch hosil qilganlaridan so‘nggina harakatlanishni davom ettirishlari mumkin.

111. Tartibga solingan piyodalar o‘tish joylarida haydovchilar svetoforning ruxsat etuvchi ishorasi yongan taqdirda ham piyoda(lar)ga qatnov qismini shu yo‘nalishda kesib o‘tishni tugallashiga imkon berishlari kerak.

112. Piyodalar o‘tish joylaridan keyin paydo bo‘lgan tirbandlik tufayli haydovchi piyodalar o‘tish joyida to‘xtashga majbur bo‘ladigan bo‘lsa, piyodalar o‘tish joyiga kirish taqiqlanadi.

113. Barcha hollarda, shu jumladan, piyodalar o‘tish joylaridan tashqarida ham haydovchi oq hassa bilan ishora berayotgan ko‘zi ojiz piyoda(lar)ni o‘tkazib yuborishi kerak.

114. Agar yo‘lovchilarni tushirish yoki chiqarish qatnov qismida yoki unda joylashgan maydonchada amalga oshirilayotgan bo‘lsa, haydovchi bekatda to‘xtagan yo‘nalishli transport vositasi eshiklari tomon borayotgan yoki undan kelayotgan piyoda(lar)ga yo‘l berishi kerak.

115. «Bolalar guruhini tashish» taniqlik belgisi o‘rnatilgan trans­port vositasi to‘xtaganda unga yaqinlashayotgan haydovchi harakat tezligini kamaytirishi, zarur bo‘lsa, to‘xtashi va bolalar guruhini o‘tkazib yuborishi kerak.

Nazorat savollari

1. Yo‘lning qatnov qismida transport vositalari joylashuvi qanday bo‘ladi?

2. Yo‘llarda transport vositalarini harakatlanish tezligi.

3. Quvib o‘tish nima?

4.To‘xtash nima?

5.To‘xtab turish nima?

6. Tartibga solingan chorrahalarda harakatlanish tartibi qanday?

7. Tartibga solinmaydigan chorrahalarda harakatlanish tartibi qanday?