O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi “yengil sanoat va to’qimachilik” fakulteti “tabiiy tolalar” kafedrasi

6. Lamel asbobi hisobi
6.1. Lamellar sonini aniqlash.
Lamellar soni n_ℓ, agar har bir guladan bittadan ip o`tkazilgan bo`lsa, tanda iplarining umumiy soni n_T ga teng bo`ladi.
n<sub>ℓ</sub>=n<sub>T</sub>=4689 lamel.
6.2. Lamellar zichligini aniqlash.
lamel/ sm,
Bunda: m<sub>l.r.</sub>-lamel reykalari soni; B<sub>ℓ</sub>=B<sub>tig`</sub>+(1-2)sm.
6.3. Lamel asbobining hisobi natijasida quyidagi shart bajarilishi kerak, ya’ni
P_ℓ  [P_ℓ]= [12-14]
Bunda: [R_l]-ruxsat etilgan lamel zichligi. Uning miqdori ma’lumotnomalardan ipning yo`g`onligiga qarab tanlanadi.
Gula va lamellarning ruxsat etiladigan zichliklari haqidagi ma’lumotlar 3.3 jadvalda berilgan.

Gula va lamellarning ruxsat etiladigan zichliklari

Tanda iplarining chiziqiy zichligi, teks	Rg-Gula/sm	Rlg-Lamel/sm
10 gacha 11 25 26 50 50 dan yuqori	12 14 10 12 8 10 4 6	14 15 12 14 10 12 5 gacha

7. Xom to`qimaning og`irligini hisoblash
Matolarning geometrik xossalar: gazlamalarning qalinligi; eni; uzunligi. Gazlamalarning yuza zichligi (1 m² gazlama vazni).
To`qimachilik sanoatida 60 sm dan 250 sm gacha bo`lgan enli gazlamalar ishlab chiqariladi. Shunisi e’tiborliki, 40 sm dan kichik bo`lgan gazlamalarni odatda lentalar turkumiga kiritiladi. Ammo avrli gazlamalar eni to`quv dastgohi va gazlama naqshiga muvofiq bo`ladi.
Gazlama enida standart bo`yicha quyidagi og`ishlarga ruxsat etilgan.
Eni 70 sm likda ± 1mm gacha;
100 sm likda ± 1,5 mm gacha;
150 sm likda ± 2 mm gacha;
170 sm likda ±2,5 mm gacha;
170 sm dan yuqori bo`lsa ± 3 mm gacha.
Shuning uchun qalin va enli gazlamalarning qiyqimdagi uzunligi kamroq, yupqa va ensiz gazlamalar qiyqimining uzunligi ko`proq bo`ladi.
Masalan: paltolik jun gazlama to`pining uzunligi 25-30 m, ko`ylaklik jun gazlama uzunligi 40-60 m, ipak gazlama uzunligi 60-80 m, ko`ylaklik ip gazlama uzunligi 70-100 m bo`lishi mumkin.
Gazlamalarining chiziqli zichligi – 1 pogon metr gazlama vazni (g/m) va yuza zichligi – 1 kvadrat metr gazlama vazni (g/m²)