Mustaqil ishlarni tayyorlash usullari:
Reja (oddiy, murakkab) asosidagi konspekt:
-
Tezislar:
|
Xronologiya:
|
-jadvallar
|
-chizgilar
|
-hujjatli materiallar
|
-fotosuratlar
|
-turli so‘rovnomalar
|
-xaritalar
|
-diagrammalar
|
-grafiklar
|
-yozma yoki og‘zaki axborot
|
-atamalar lug‘ati
y, siyosiy, iqtisodiy,
iy tayanch tushunchalar)
|
-slaydlar
|
-axborot texnologiyalari
ida elektron ovozli namoyish multimediya mahsuloti
|
-ijodiy ish
|
-referat
|
-ilmiy ish
|
Talaba tomonidan mustaqil ta’lim uchun tavsiya etilgan mavzuning qay tarzda bajarilishidan (mavzudan kelib chiqqan holda) qatiy nazar, adabiyotlar va manbalar, hujjatlar va matbuot materiallarining to‘liq ro‘yxati (ishda foydalanilganlari) va qisqa tavsifi berilishi shartligi maqsadga muvofiqdir.
Mavzuni mustaqil o‘zlashtirish
Fanning xususiyati, talabalarning bilim darajasi va qobiliyatiga qarab ishchi o‘quv dasturiga kiritilgan alohida mavzular talabalarga mustaqil ravishda o‘zlashtirish uchun topshiriladi. Bunda mavzuning asosiy mazmunini ifodalash va ochib berishga xizmat qiladigan tayanch iboralar, mavzuni tizimli bayon qilishga xizmat qiladigan savollarga e’tibor qaratish, asosiy adabiyotlar va axborot manbalarini ko‘rsatish lozim.
Topshiriqni bajarish jarayonida talabalar mustaqil ravishda o‘quv adabiyotlaridan foydalanib ushbu mavzuni konspektlashtiradilar, tayanch iboralarning mohiyatini anglagan holda mavzuga taalluqli savollarga javob tayyorlaydilar. Zarur hollarda (o‘zlashtirish qiyin bo‘lsa, savollar paydo bo‘lsa, adabiyotlar etishmasa, mavzuni tizimli bayon eta olmasa) o‘qituvchidan maslahatlar oladilar. Mustaqil o‘zlashtirilgan mavzu buyicha tayyorlangan matn kafedrada himoya qilinadi.
Manbalar yordamida mavzuni yoritib berish
Talaba fan asoslarini puxta egallab olishi, o‘z Vatani tarixini yaxshi bilishi o‘quv-tarbiya ishlarining qanday tashkil qilinishidan tashqari, ko‘p jihatdan darsliklar, o‘quv qo‘llanmalarining sifati va saviyasiga ham bog‘liqdir.
Imoratni mustahkam poydevorsiz qurib bo‘lmagandek, tarixni manbasiz yozib bo‘lmaydi. Tarixiy manba deganda uzoq o‘tmishdan qolgan, insoniyatning tabiat va jamiyatning ma’lum taraqqiyot bosqichidagi kechmishini o‘zida aks ettirgan moddiy va ma’naviy yodgorliklarni tushunamiz. Moddiy yodgorliklar turkumiga ko‘xna manzilgoh va mozorlar, shaharlar, qasrlar hamda qal’alarning xarobalari, o‘sha joylardan topilgan ishlab chiqarish va urush qurollari, uy-ro‘zg‘or hamda zeb- ziynat buyumlari, qadimiy sug‘orish inshootlarining qoldiqlari, oltin, kumush va mis tangalar, shuningdek, ibtidoiy odamlar va hayvonlarning qoya toshlarga o‘yib ishlangan sur’atlari, umuman tosh va boshqa buyumlardagi yozuvlar kiradi. Ma’naviy yodgorliklar turkumiga esa uzoq o‘tmishdan qolgan qo‘lyozma asarlar hamda odamlarning turmushi va urf-odatlarini o‘zida aks ettiruvchi materiallar, shuningdek, kishilar ongida saqlanib qolgan urf-odat va an’analar kiradi.
Tarixiy manbalar inson ijtimoiy faoliyati natijasida paydo bo‘lgan. U ijtimoiy hayotning hamma tomonlarini, bo‘lib o‘tgan voqealarni o‘zida aks ettiradi. Shuning uchun tarixiy manbalarsiz qadimiy odamlarning turmushi va ijtimoiy faoliyati qay tarzda kechganligini bilib va o‘rganib bo‘lmaydi. Manbalar ustida ish olib borganda shuni ham esda tutish zarurki, har bir tarixiy davrning o‘ziga xos xususiyati bo‘lib, u avvalo ijtimoiy-siyosiy tuzumning tabiati, ishlab chiqarish usullari, o‘sha davrda mavjud bo‘lgan moddiy madaniyat va nihoyat, yozuv texnikasining umumiy darajasi bilan belgilanadi.
Manbalar yordamida mavzuni yoritib berishda avvalambor, tarixiy manbalarni topish, ularni turkumlash, chuqur va atroflicha tadqiq etish, manbada o‘z aksini topgan yoki bayon etilgan voqealar, keltirilgan dalillarning to‘la va haqqoniyligini aniqlash asosiy vazifa hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |