O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi


Maqsad maylidagi fе’llarning tuslanishini eslang va yodda tuting!



Download 2,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/179
Sana25.03.2022
Hajmi2,06 Mb.
#509636
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   179
Bog'liq
X S Muxitdinova, Z I Salisheva, X Po’latova Ozbek tili Darslik

Maqsad maylidagi fе’llarning tuslanishini eslang va yodda tuting! 
Birlik
Ko`plik
I shaxs
o`qi+
moqci
+man
o`qi+
moqchi
+miz
II shaxs
o`qi+
moqchi
+san
o`qi+
moqchi
+siz
III shaxs
o`qi+
moqchi
o`qi+
moqchi
(lar)


 
 
Grammatika
Maqsad mayli subyektning kesimdan anglashilgan harakatni 
bajarish maqsadini, niyatini bildiradi. Maqsad mayli ma’nosi

moqchi, -moqchi edi 
qo`shimchalari yordamida ifodalanadi. 
Masalan: 
Ta’tilda Abdulla Qodiriyning “O`tkan kunlar” romanini 
o`qimoqchiman.U bugun do`sti bilan kutuxonaga bormoqchi edi.
104-mashq
. Gaplardagi fe’llarni maqsad mayliga aylantiring. 
1.Bu shinam xonada do‘stim yashaydi. 2. Biz mana shu ko`p qavatli uyda 
turamiz. 3.O‘qituvchimiz bizga o‘zbek tilini o‘rgatyapti. 4. Mening singlim 
qishloqqa xat yuboryapti. 5. Dono kutubxonaning yangi binosida ishlayapti. 6. 
Do‘kondan 2 metr mato olaman. 7. Siz soat nechada turasiz? 8. Shifokor kasalni 
ko‘ryapti. 9. Biz o‘zbek tili darsida faqat o‘zbekcha gaplashamiz. 10. Kechqurun 
Milliy teatrga boramiz. 
 
105-mashq. 
Berilgan gaplarni namunadagidek to`ldirib, davom ettiring. 
Namuna:
Sen yozmoqchisan. Sen maqola yozmoqchisan. Sen qiziqarli maqola yozmoqchisan. 
Sen gazetaga qiziqarli maqola yozmoqchisan. Sen ertaga gazetaga qiziqarli maqola 
yozmoqchisan. Sen ertaga biz haqimizda gazetaga qiziqarli maqola yozmoqchisan. 
1. U bormoqchi. 
2. Men sayr qilmoqchiman. 
3.Siz dam olmoqchisiz. 
4.Men tarjima qilmoqchiman. 5.Biz qiyoslamoqchimiz. 
106-mashq

Do‘stingizning javobini namunadagidek to‘g‘irlang.


Namuna: Sobir bu yil institutga kirmoqchi (uning akasi). - Sobir emas, uning akasi 
institutga kirmoqchi. 
1. Talabalar o‘zbek tilini kelajakdagi ishlari uchun o‘rganmoqchilar (biz). 2. 
Siz o‘qishga yozda kirmoqchisiz (mening singlim). 3. Kelasi yili sizlar Angliyaga 
bormoqchisizlar (shu yili). 4. Anvarning boshlig‘i shifoxonada davolanmoqchi 
(kasalxonada). 5. Biz tushlikni oshxonada qilmoqchimiz (kafe). 6. Salima Alisher 
Navoiy she’rlarini kutubxonadan qidirmoqchi (kitob do‘koni).
107-mashq

Nuqtalar o‘rniga kerakli so‘zlarni qo‘yib yozing.
1.Mening akam kelasi yili chet elga ... . 2.Mening ukam bu yil universitetga 
... . 3.Sizlar bugun yozma ish … . 4.Biz o‘zbek tilini tez ... . 5.Murod sovuq suvga 
... . 6.Sen darsga qachon ... . 7.Mijozlar biz bilan nima to‘g‘risida ... . 8.Ertaga siz 
qachon ... . 9.Biz mehmonga bir soatdan keyin … .
108-mashq

Berilgan gaplarni
o‘zbek tiliga tarjima qiling. 
1.Я завтра собираюсь пойти в театр. 2. Мы намерены ждать Вас завтра. 
3. Вы собираетесь попращаться с учителем. 4. Мы собираемся подготовиться 
к уроку. 5. Ты собираешься идти на собрание? 6. Она собирается помочь 
маме. 7. Вы собираетесь приглашать гостей. 8. Мадина собирается летом в 
Tурцию. 9. Мы собираемся смотреть телевизор. 10. Я собираюсь поговорить 
с другом. 
BILIB OLING! 
Navoiy viloyati eng yosh viloyat bo`lib, rеspublikamizning markaziy 
qismida, Zarafshon daryosi havzasida joylashgan. Viloyatning hududi 
110 ming 800 kv.km. Navoiy viloyatining tarkibiga 8 ta qishloq tumani 
va 6 ta shahar kiradi. Viloyatning markazi - Navoiy shahri. 

Download 2,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   179




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish