O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

Yarimsharlar yadrolari
Miya yarimsharlarining 
oq moddasi orasida joylash­
gan ku l r a n g mo d d a d a n
tuzilgan yadrolari bo'ladi. 
Bu yadrolarga quyidagilar 
kiradi.
1. 
Targ'il tana dumli va 
yasmiqsimon yadrolardan 
tashkil topgan.
Dumli yadroning old to­
monidagi kengaygan bosh 
qismi yarimshaming peshona
186-rasm. Miya yarimsharlarining ichki tuzilishi.
1 -
 qadoq tana; 2 - dumli tananing bosh qismi; 
3,
1 0 -
ichki xalta; 
4 -
 tashqi xalta; 5 - i x o t a (to’siq);
6 -
 eng chetdagi xalta; 7 - orolcha; 
8 -
 yadro qovug'i;
9 -r a n g p a r yadro; 
I I -
 ko'rish do'm bog'i; 
12 -
kapillarlar 
chigali; 
13 -
 yon qorinchaning orqa
shoxi; 
14 -
 yarimshaming ensa qismi; 
15 -
 miyacha;
16 -
 qadoq tananing bir qismi; 
17, 19, 21
-c h a p
yarimshaming ichki xaltasi; 
18, 2 0
-c h a p yarim­
shaming rangpar yadrosi; 2 2 -d u m li tana.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qismida joylashgan va yon tomondan yon qorinchaning oldingi shoxiga 
kirib turadi. Yadro tanasi yarimshaming tepa bo'lagi sohasida bo'lib, yon 
qorincha markaziy qismining pastki devorini hosil qiladi. Orqadagi dum 
qismi esa toraya borib, yon qorincha pastki shoxning ustki devoriga boradi.
Yasmiqsimon yadro dumli yadrodan ichki xalta bilan ajralgan. Bu 
yadroning ichki yuzasi ichki xaltaga, old tomoni dumli yadroga parallel 
bo'lib, orqa tomoni ko'rish tepaligiga, tashqi yuzasi orolchaga qaragan. 
Yasmiqsimon yadro oq parda bilan (yadro qobig'i, ikkita rangpar sharlar) 
uchta bo'lakka ajraladi.
2. Ixota (to'siq) — orolcha bilan yasmiqsimon yadro orasidagi yupqa 
kulrang moddadan iborat yadro.
3. Bodomsimon yadro yon qorinchaning pastki (yakka bo'lagidagi) 
shoxi oldida joylashgan. Bu yadro targ'il tanaga yaqin va unga aloqador.
Yon qorinchalar
Yon qorinchalar (187-rasm) ham ikkala yarimshcharning ichida joy­
lashgan bo'lib, birlamchi miya pufakchalarining rivojlanish jarayonida 
qolgan bo'shliqdir.
Qorinchaning markaziy qismi, oldingi, orqadagi va pastki shoxlari 
farqlanadi.
Oldingi shoxning ichki devori tiniq pardadan, ustki devori qadoq 
tanadan, tashqi va pastki devorlari esa dumli yadrodan tuzilgan. Marka­
ziy qismning ustki devorini qadoq tana, pastki devorini dumli yadro 
bilan ko'rish tepaligi hosil qiladi.
Orqa shoxning medial devorini miyaning ensa qismidan yon qorin­
chaga turtib chiqqan qush panjasini eslatuvchi do'ng chegaralab tursa, 
qolgan devorlari qadoq tana nerv tolalaridan tuzilgan.