O`zbеkistоn Rеspublikаsi Оliy vа o`rtа mаxsus tа`lim vаzirligi

Jak Kallo
(1592-1635). XVII asr fransuz realistik san’atining birinchi yirik vakili, grafik va 
qalam suratlar ustasi, ofortchi Kallo edi. U Fransiyaning Nansi viloyatida tug‘ilgan, tasviriy san’at 
asarlarini boshqa kо‘pgina fransuz san’atkorlari singari Italiyada о‘rgangan. U dastlab Rimda 
yashagan. Sо‘ngra Florensiyada Toskan Gersogi saroyida rassom bо‘lib ishlagan. Uning asarlari 
mavzusi keng va rang-barang. Diniy mavzuda yaratgan asarlari salmoqli о‘rinni egallaydi. Lekin 
florensiyaliklar hayotiga bag‘ishlangan asarlari uning ijodining muhim jihatini belgilaydi. Florensiyada 
Kallo "Kaprichchi" (1617) deb nomdangan dastlabki grafik asarlari turkumini yaratgan. Bu turkumda u 
florensiyaliklar turmushiga bag‘ishlangan rang-barang hayotiy lavhalarni tasvirlagan. Rassom о‘z 
obrazlarining esda qoladigan va ifodali bо‘lishiga harakat qilgan. "Tilamchilar", "Bukrlar" deb 
nomlangan asarlar turkumi hamda italyan komediyalari personajlarini aks ettiruvchi asarlari uning 
ijodining ilk namunasi sanaladi.Ular о‘zining hayotiyligi, detallarining jonliligi bilan ajralib turadi. 
("Florensiyadagi yarmarka").Kallo Italiyada 13 yil (1608-1621) yashab, ijodiy kamolga erishgach, о‘z 
yurtiga qaytadi. Xalq hayotini aks ettiruvchi jiddiy va chuqur mazmunli asarlar yaratadi. Oddiy 
kishilarning og‘ir turmushini о‘z asarlarida achinish bilan ifodalaydi. Kallo ijodining sо‘nggi davrida 
yaratilgan asarlar ichida "Urushning katta va kichik talofotlari" (1630) asarlari turkumi ajralib turadi. 
Bu asarlarida rassom urush fojiasini va keltirgan talofotlarni yuksak mahorat bilan tasvirlaydi. Bu bilan 

---

55 
u о‘zining real voqelikka tanqidiy munosabatlarini namoyon qiladi. Urush, xalqda jabr-zulm 
ekanligini, harbiylarning talonchiligi va vahshiyligini qoralaydi (masalan, "Fermaga hujum"). Kallo 
ijodining sо‘ngi davrida manzara janriga murojaat qiladi. U о‘z manzaralarida havoga va nurga tо‘lgan 
bepoyon kengliklarni ustalik bilan tasvirlaydi. Havo perspektivasi imkoniyatlaridan unumli 
foydalanadi. Kalloning realistik manzaralari keyinchalik fransuz realistik manzara rassomligi 
rivojlanishida muhim ahamiyatga ega bо‘ldi. Kо‘pgina fransuz san’atkorlari italyan rassomlari, 
jumladan Karavajo va uning davomchilari ijodiga hurmat bilan qarab, ularning ishlash uslublarini о‘z 
ijodlariga tadbiq etdilar.Ular xoh diniy, xoh hayotiy mavzuda bо‘lmasin, halq obrazini tо‘laqonli 
realistik 
yaratishga, 
hayot 
xodisalarini 
aniq 
tasvirlashga 
harakat 
qildilar. 
Bunday rassomlar orasida