O`zbekiston respublikasi oliy va or`ta maxsus ta`lim vazirligi

epigenetik tamoyil
: inson o‘z shaxsiy 
taraqqiyotida tug‘ilishidan boshlab, to so‘nggi kunlarigacha majburiy ravishda bosib o‘tadigan 
bosqichlarning irsiy belgilanganligiga rioya qiladi. E.Erikson har bir odamda muqarrar ravishda ro‘y 
beradigan sakkiz xildagi hayotiy ruhiy inqirozlarni ajratib, ta’riflab berdi: 
1. Ishonch inqirozi – ishonchsizlik (hayotining birinchi yili davomida). 
2. Gumonsirash va uyatchanlikka qarshi o‘laroq, o‘zini idora qilish (2-3 yoshlar atrofida). 
3. Aybdorlik hissiga qarshi o‘laroq, tashabbuskorlikning paydo bo‘lishi (taxminan uchdan olti 
yoshgacha). 
4. Mukammal emaslik kompleksiga qarshi o‘laroq, mehnatsevarlik (7 dan 12 yoshgacha). 
5. Individual g‘o‘rlik va konformizmga qarshi o‘laroq, shaxsiy yo‘nalishga ega bo‘lish (12 dan 18 
yoshgacha). 
6. SHaxsiy ruhiy yakkalanishga qarshi o‘laroq, samimiylik va muloqotchanlik (20 yoshlar 
atrofida). 
7. «O‘ziga g‘arq bo‘lish»ga qarshi o‘laroq, yangi avlod tarbiyasi haqida qayg‘urish (30-60 yoshlar 
orasida). 
8. Umidsizlanishga qarshi o‘laroq, bosib o‘tilgan hayot yo‘lidan mamnunlik (60 yoshdan katta)
Erikson konsepsiyasida shaxsning vujudga kelishi har bir bosqichda sodir bo‘ladigan inson ichki 
olami va atrofdagi odamlar bilan munosabatlarining sifat o‘zgarishlari almashinuvi tarzida tushuniladi. 
Buning natijasida u shaxs sifatida rivojlanishning, aynan, hozirgi bosqichiga tegishli bo‘lgan va butun 

---

119