O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi


Quymalarni qobikli qoliplarda olish



Download 3,15 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/192
Sana22.01.2022
Hajmi3,15 Mb.
#399651
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   192
Bog'liq
konstruktsion materiallar texnologiyasi

 
Quymalarni qobikli qoliplarda olish 
Qobiqli  qoliplar  mayda  kvarts  qumiga  bog’lovchi  sifatida  5-8%  pul  ver 
bakelit  (urotropin  qo’shilgan  fenolformal  degid  smola  kukuni)  yoki  boshqa 
bog’lovchi  moddalar  aralashmasi  qo’shilib,  ikki  pallali  qolip  tayyorlanadi. 
Bunday bog’lovchi smola moddalarining xarakterli xususiyati shundaki, ular 140-
160°S  gacha  qizdirilganda  yelimga  o’xshash  massaga  aylanib,  qum  donlarini 
chulg’aydi.  Temperaturasi  250-300°S.ga  ko’tarilganda  esa  bir  necha  sekundda 
qotadi.  Ularning  bu  xossasi  qoliplar  tayyorlashda  qo’l  keladi.  Quyida  umumiy 
holda kqobiqli qolipni tayyorlash texnologiyasi jarayoni ketma-ketligi keltirilgan: 


137 
 
1.
 
 Modellarning  bir  pallasi  sirti  turli  koldik.  materiallardan  yaxshilab 
tozalangach, unda olinuvchi k.obik.ning oson ajralishi uchun sirtiga kerosin yoki 
maxsus  emul  siya  purkalib,  model    plitasiga  urnatilib, 
200-250°S
 
temperaturagacha kizdiriladi. Keyin uni model  plitasi bilan 180°S aylantirib, ish 
yuzasini pastga karatib, bunker ustiga urnatiladi (5.8 
a
 -rasm). 
2.
 
Bunkerni  model    plita  bilan  birgalikda  180°ga  aylantiriladi.  Bunda 
bunkerdagi krbik. material kizigan model  sirtiga tukilgach, 10—25 sekunddan 1 
-  2  minutgacha  tutib  tu-riladi.  Bunda  boglovchi  material  erib,  kum  donlarini 
puxta boglab, 6-8 mm li krbik.xreil qiladi (5.8 
b
 rasm)

3.
 
Bunker  model    plita  bilan  birga 
180°
  ga  aylantirlib,  dastlabki  holiga 
qaytariladi; 
4.
 
 Qobiqli model  plita bunkerdan ajratilib, 
300-350°S
 temperaturali pechga kiritilib, 
shu temperaturada 1-3 minut saqlanadi. Bunda qobiq zarur puxtalikka o’tadi; 
5.
 
 Model  plita pechdan chiqarilib, yarim qolip qobig’i ajratib olinadi (5
.8-v
 rasm). 
 
 
5.8-rasm. Qobiqli qolip tayyorlash texnologik jarayoni sxemasi: 
1-model  yarim pallasi; 2-shtir ; 3-qolip materiali; 4-bunker; 5-qolip pallasi 


138 
 
5.9-rasm. Turli usullarda olingan quymalar o’lchamining aniqligi: 
1 – 
bosim bilan olinganda; 
2 – 
 eruvchi modellar yordamida qoliplarda olinganda;  
3 –
 
kobikli, gipsli va metall qoliplarda olinganda; 4 – qum qoliplarda olinganda 
Qolipning  ikkinchi  pallasi  xam  xuddi  shu  tarzda  tayyorlanadi.  Keyin 
ularni  yig’ishda  sterjenlar  bo’lsa,  o’z  joylariga  qo’yilib,  pallalar  skoba  yoki 
strubtsinalar bilan yoki tez qotuvchi termoreaktiv yelim bilan biriktiriladi. 
Odatda,  quymalar  olishda  qobiqli  qoliplarning  bir  nechtasini  opokaga 
joylab,  atrofi  qum  bilan  yoki  kichik  zoldirchalar  bilan  to’ldi-riladi.  Keyin  esa 
ularga  har  biriga  metall  quyiladi.  Shuni  kayd  etish  zarurki,  bu  usulda  turli 
materiallardan, murakkab shaklli, sirt yuzasi tekis mayda (ko’pincha 5-15 kg.li) 
quymalar olinadi. 
Oddiy  qoliplarda  quymalarni  olishga  qaraganda  bu  usulda  olingan 
quymalar  o’zining  aniqligi,  mexanik  ishlovlarga  berilmasligi  va  qolip 
materiallarning    sarfi  kamligi  bilan  ajralib  turadi  va  uni  avtomatlashtirish oson 
bo’lganligi sababli ish unumdorligi ham keskin ortadi. 
7.9-rasmda  mulohaza  uchun  turli  usulda  tayyorlangan  qoliplarda  olingan 
quymalar o’lchamlarining aniqlik dopusklari keltirilgan. 

Download 3,15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   192




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish