O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Ritmik qo‟zg‟alishlar. 

 

Nerv  va  muskul  tolalarida  yakka  qo’zg’alish  faqat  fiziologik  eksperiment 

sharoitida  hosil  qilinadi.  Tabiiy  sharoitda  organizmda  harakat  potensiallari,  ya'ni 

nerv  impulslari,  yakka-yakka  o’tmay,  balki  bir  qanchasi  ritmik  ravishda, 

navbatma-navbat  bilan  o’tadi va biri-ikkinchisini  keltirib  chiqaradi. Nerv, muskul 

va  boshqa  to’qimalardagi  sezuvchi  nerv  uchlari  -  retseptorlarda  muayyan  ta'sirot 

tufayli  impulslar  seriyasi  hosil  bo’ladi  va  bu  impulslar  o’sha  retseptorlardan 

boshlanadigan  markazga  intiluvchi  nerv  tolalari  orqali  markaziy  nerv  tizimiga 

uzatiladi.  Markaziy  nerv  tizimining  istalgan  qismi  (nerv  markazlari) 

qo’zg’alganida ham, xuddi shuningdek bir qator impulslar hosil bo’lib, markazdan 

qochuvchi  nerv  tolalari  orqali  ishchi  organga  uzatiladi.  Ishci  organ  skelet 

muskullari bo’lsa, ularda nerv orqali kelgan impulslar ritmiga yarasha qo’zg’alish 

paydo bo’lib, muskullar tegishlicha qisqara boshlaydi.