O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi

terminlar

 deyiladi.  

terminologiya

 

•

Terminlar yig`indisi va shu terminlarni 

o`rganuvchi soha 

terminologiya

 deyiladi. Termin 

grekcha 

terminos

 so`zidan olingan bo`lib, 

chek, 

chegara 

ma'nolarini bildiradi.  

---

166 

 

ham  tilshunoslik  nuqtai  nazaridan  tadqiq  etish  muhim  ahamiyat  kasb  etadi. 

Amaliy, ayniqsa, nazariy masalalarni hal etish uchun iqtisodiy terminlar  

            tizimini,  ularning  yasalish  qonunlarini,  shakllanish  manbalarini,  umumtilda 

qo‗llanish  doirasini,  mazkur  tizimda  ro‗y  berayotgan  kamchiliklarni  va  ularni 

bartaraf etish yo‗llarini aniqlash kabi qator masalalarni o‗rganish zaruriyati paydo 

bo‗ldi. 

       Fanning  yana  bir  maqsadi  hozirgi  o‗zbek  tilida  qo‗llanib  kelinayotgan 

iqtisodiy  terminlarni  to‗plash  va  sistemalashtirishdan  ham  iboratdir.  Hozirgi 

bosqichda,  ya‘ni  yuqori  saviyadagi  ilmiy-texnik  inqilob  davrida  ishlab  chiqarish, 

fan  va  texnikaning  barcha  sohalarida  yangidan-yangi  narsa,  predmet  va 

tushunchalar paydo bo‗la boshladi. Bu hol til lug‗at tarkibining salmoqli ravishda 

boyishiga  olib  kelmoqda.  Binobarin,  termin  muammosi  hozirgi  leksikologiyaning 

asosiy masalalaridan biri bo‗lib qoldi.  

 

 

 

 

 

 

 

―Terminlar paydo bo‗lib qolmaydi‖, aksincha, ularning zaruriyati anglangan 

holda ―o‗ylab topiladi‖, ―ijod qilinadi‖.  

So`zlar fan va texnikaning 

ma'lum tarmog`ida 

qo`llanilib, iste'mol doirasi 

chegaralangan ma'noda 

ishlatilsa terminlarga 

aylanadi. 

Termin nominativ vazifani 

bajaradi. Terminning 

ma'nosi adabiy til me'yorlari 

doirasida tushunchaga teng 

bo`ladi.

 

Termin aniq, konkret 

tushunchalarni bildirib, his-hayajon 

ma'nolaridan xoli bo`ladi. So`zning 

ma'nosi murakkab bo`lib, unda 

tushuncha qo`shimcha ma'no va 

uslubiy belgilarga ega bo`ladi.  

Terminlar rasmiylashgan 

so`zlar bo`lganligi sababli 

respublika miqyosida, hatto 

dunyo miqyosida bir 

tushunchani anglatadi. 

Termin soha terminlari 

tizimining bir elementi bo`lib, 

har doim bir tizim doirasida 

qo`llaniladi.