O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi

 

Ma‟ruza: 17-18  ORTGONAL PROEKTSIYaLARDA SOYaLAR. 

 

17.1. Umumiy tushunchalar.  

17.2. Nuqtaning soyasi.  

17.3. To‘g‘ri chiziq soyasi.  

17.4. Tekis shakl soyasi.  

17.5. Teskari nurlar metodi.  

 

Tayanch so‟z va iboralar: soya, tushuvchi soya, o‘zining soyasi, yorug‘lik nurlari, 

teskari nurlar, markaziy yoritish,  

 

17.1. Umumiy tushunchalar  

Binolarning  qurilishlari  ularning  ortogonal  proektsiyalari  orqali  olib 

boriladi. Binoning tashqi ko‘rinishini asosan fasad orqali tasavvur etish mumkin. Bu 

tasvirlarning asosiy kamchiligi, unda hajmning yo‘qligidir. Ortogonal proektsiyalarda 

soyaning  qurilishi,  chizmada  alohida  elementlarning  joylashishini,  ularning 

yoritilishini,  shuningdek  loyihalanayotgan  bino  va  inshootlarning  optimal 

proportsiyalarini topishga imkoniyat beradi. 

Yorug‘lik  nurlari  orqali  ob‘ektlarni  yoritishda  soyalar  hosil  bo‘ladi.  Soya 

hosil qilishda yorug‘lik manbai va soya tushadigan tekislik talab etiladi. 

Yoritish  markaziy  (fakel)  yoki  parallel  usulda  bo‘lishi  mumkin.  Bir 

nuqtadan  chiquvchi  yoritish  nurlari  (lampochka,  sham  va  h.k.)  hisobiga  yoritish