O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi

2.Masofaviy ta'limda dars turlarini amalga oshirilishi 
 
Amaliy izlanishlar tizimi ko‘rsatadiki, MT da dars turlari quyidagicha amalga oshirilsa, eng 
samarador bo‘lishligini ko‘rsatmoqda: 
-  U  yoki  bu  kursning  barcha  muammolari  o‘qitiladigan  darslarni  umumiy  veb-saxifalar 
to‘plami   sifatidagi server ko‘rinishida uzatish; 
- Xususiy darslar-maslahatlar, har bir o‘quvchining o‘ziga xos xususiyatidan kelib chiqqan 
holda-turli shakllarda o‘tkazish; 
-  Elektron  pochta  bo‘yicha  MTda  yozishmalar  holatida  uzatish,  unda  bir  muammoning 
tuzilishi ishlab chiqilishi; 
- Chat-darslar aniq jadval va masalalarning talqinini talab etadi, shuning uchun taxlil uchun 
darslar matnini yozib olish imkonini yaratish. 
Veb-darslar  turli  xil  bo‘lishi  mumkin:  veb-kvestlar  (o‘rganilayotgan  mavzu  bo‘yicha 
foydalanilgan  adabiyotlar  ko‘rsatilgan  holda  tayyorlangan  sahifalar),  forum  ko‘rinishidagi 
konferentsiyalar, seminarlar, aqliy o‘yinlar va boshqalardan iborat. 
O‘qitish  va  nazoratiing  samarador  shakli  fikrlashga  imkon  yaratuvchi  masofaviy 
olimpiadalar hisoblanadi. Bu turdagi darslar elektron pochta yoki veb-shaklida o‘tkaziladi. 
MT  (o‘qitish)  shaklidan  faqat  talabalarni  o‘qitishda  emas,  balki  o‘qituvchilarning 
malakasini  oshirish  va  hattoki  pedagogik  konferentsiyalar  va  konkurslarni  o‘tkazishda  ham 
foydalansa  bo‘ladi.  Masalan,  MT  texnologiyasidan  foydalanib,  mavjud  bo‘lgan  avgust  oyi 
koferentsiyalarini mamlakatimizning turli shaharlarida ham o‘tkazish mumkin. 
Ma'lumki,  Internet  «tarmoq»  pedagoglarning  bilimini  kengaytiradi  va  ularning 
telekommunikatsiyalar  yordamida  ta'sir  doirasini,  yuzlab  va  hatto  minglab  marta  oshirish 
imkonini yaratadi. 
Talantli  o‘qituvchilar  nafaqat  uni  o‘rab  olgan  odamlar  bilan  muhim  bo‘lmasdan,  uning 
imkoniyati uzoq-uzoq joylardagi ko‘plab o‘qishni xohlovchilarni ham samarali o‘qitish imkoniga 
ega. 
Shuni  ta'kidlash  lozimki,  ma'lumotni  tashqaridan  olish  mumkinligi  masofaviy  o‘qitishning 
ommaviyligi va o‘qitish tartibining ko‘pchilik uchun qulayligi, ayniqsa, katta yoshdagilar uchun 
muhimdir. 
Masofaviy o‘qitish (MT) quyidagi besh xususiyat bilan aniqlanadi: 
1.O‘qituvchi va o‘quvchining mavjudligi, hech bo‘lmaganda orasidagi kelishuvning borligi; 
2.O‘qituvchi va o‘quvchi hamda o‘quv muassasalarining fazoviy ajralganligi; 
3. O‘qituvchi va o‘quvchilarning ikki yo‘nalishdagi o‘zaro aloqasi; 
4. Maxsus masofaviy ta'lim uchun mo‘ljallangan materiallarining tanlab olinishi. 
Yuqoridagi MT turli xil o‘qitishni o‘z ichiga oladi - aloqa telefoni va pochta (pechatlangan 
materiallar)  yordamida  amalga  oshirishdan  to  o‘qituvchi  va  o‘quvchilar  televizor  ekranida 
uchrashadigan ikki tomonlamali video kurslariga boradi.