O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi


Insoniyatning  axloqiy  kodeksi  mohiyati  allaqachonlar  tashkil  topgan.  Mana  uning



Download 1,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet141/185
Sana30.12.2021
Hajmi1,49 Mb.
#93353
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   185
Bog'liq
iqtisodiy tarbiya nazariyasi

Insoniyatning  axloqiy  kodeksi  mohiyati  allaqachonlar  tashkil  topgan.  Mana  uning 
asosiy qoidalari: 
1. Muloyimlik. 
2. Insonga bо‗lgan e‘tibor. 
3. Insonning muvaffaqiyatsizligiga hamdard bо‗lish. 
4. Ishchi xodimga va boshqa kishilar bо‗sh vaqtlariga tejamli munosabatda bо‗lish.  
5. Muloqotda kо‗pchilik uchun yoki barcha ishtirokchilarga sо‗zining tushunarli bо‗lishi. 
6.  Odamlar  davrasida  о‗rinsiz  kulgidan  о‗zini  tiyishga  intilish,  chunki  siz  xuddi  uning 
ustidan kulgan bо‗lmang. 
7.  Hulqda  og‗ir-vazmin  bо‗ling:  hech  kimni,  hech  qachon  qо‗rqita  kо‗rmang,  ayniqsa 
kuch ishlatishga yо‗l qо‗ymang. 
8.  Atrofingizdagilarni  osoyishtaligi  haqida  g‗amxо‗r  bо‗ling:  о‗zingizni  harakatingiz, 
sо‗zlaringiz va texnik vositalar bilan tinchligini buzmang. 
9. Insonni kamsitishga yо‗l qо‗mang, о‗zgalar fikrlariga va didiga sabrli bо‗ling. 
10.  Gapirayotgan  kishining  sо‗zini  bо‗lmang  va  uning  fikrlarini  maroq  bilan  tinglang- 
eshiting. 
11.  Suhbatdoshingizga  e‘tiborli  bо‗ling  -  о‗zingiz  gapirgandan  kо‗ra,  kо‗proq  undan 
sо‗rashga  intiling  va  tinglang,  aslo  unga  о‗zingiz  haqidagi  mavzuni  eng  qiziqarli  ekanligiga 
majbur qilmang. 
12.  Siz  qanday  muhim  xizmat  kо‗rsatishingizga  qaramasdan,  tashakkur  talab  qilmay, 
yordam berishga shoshilish kerak. Yaxshilik qaytishini kutmasdan, nima qilsangiz ham ishtiyoq 
bilan bajarishni kо‗rsating. 
13. О‗zingizni tashqi kо‗rishingiz haqida g‗amxо‗rlik qiling: bilingki, о‗ziga e‘tiborsizlik 
va isqirt yurish, boshqa odamlar fikrini pisand qilmaslik - bu о‗ziga hurmatsizlik shaklidir. 
Umuminsoniy qadriyatlarning mavjudligi: xushmuomalalik har qanday ijtimoiy tuzumda 
hayot tog‗i bо‗lib kelgan, tiz chо‗kmasdan, о‗rinsiz qichqirmay, mazza qilib jim bо‗lish barcha 
davrlarda ham shunday shunday bо‗lgan. 
Turmush tarzi - bu insonni oilasidan olgan burch, uni bolalarga berish shunday bо‗lgan va 
shunday bо‗lib qoladi. Vijdon - bu odobli insonning asosi bо‗lib, u ham har doim bо‗lgan. 
2.  Ikkinchi  sharti  -  о‗qituvchi  bilan  auditoriya  о‗rtasida  tо‗g‗ri  о‗zaro  munosabatning 
о‗rnatilishi hamda guruhdagi talabalar о‗rtasida ham buning uchun yagona ma‘naviy normalarga 


asoslangan  holda  umuminsoniy  qadriyatlar  tamoyillariga  tayanish  –  о‗ziga  ham  boshqalarga, 
о‗zigadek, uyda ham, ishda ham hamjihatlik.  
О‗qituvchining  talabalarga  ta‘siri  nihoyatda  katta,  agar  о‗qituvchi  ular  uchun  namunali 
bо‗la  olsa,  talabaga  u  о‗zini  yuragini  qismini  bera  olsa.  Pedagogik  etikada  о‗qituvchining 
jamoadagi  о‗rni  katta  rol  о‗ynaydi.  Eng  muhimi  о‗qituvchi  о‗z  rolini  oshirib  yubormasdan  va 
hamkasblari  rolini  kamsitmasdan,  u  hamkasblariga  ishonchi  va  ularga  ham  ishonishi  kerak 
bо‗ladi. 
3.  Muhitning  qulaylikligini  uchinchi  sharti  -  har  bir  talabaga  xayrixohlik  munosabati. 
О‗qituvchi maktabda shunday mikroklimatni yaratish lozimki, barcha о‗quvchilarga bir xil emas, 
balki  har  bir  о‗quvchini  hisobga  olgan  holda  jiddiy  va  shu  bilan  birga  usta,  bolalar 
psixologiyasiga qarab muomalada bо‗lishi zarur. 
4.  Pedagogik  etikaning  tо‗rtinchi  sharti  -  bu  о‗qituvchining  talabalar  bilan  bо‗ladigan 
uchrashuvidagi nutqiy muloqoti yoqimli bо‗lishi ayni muddao.  
5. Beshinchi sharti - bu о‗qituvchining о‗zini qiyofasi, tashqi kо‗rinishi va auditoriyadagi 
muhitning о‗zi, auditoriyaning jihozlanishi ham muhim rol о‗ynaydi.  
Shunday  qilib,  ta‘lim  uchun  yoqimli  muhitni  yaratish  asosan  о‗qituvchining  о‗z  qо‗lida 
ekanligi  unutmaslik  zarur.  Ta‘limning  muvaffaqiyatini:  qiziqish,  xayrixohlik,  pedagogik  sabr-
toqatli va ijodiy onglikni ta‘minlashi kerak. 
Pedagogik  etikaning  sо‗nggi  qoidasi  -  bilim  sifatini  ta‘min  etish.  Sifatli  bilimning  eng 
muhim omillaridan biri - bu uning tizimiyligidir. Har qanday ilmiy nazariya uch qismdan iborat: 
tushuncha, asosiy holat yoki qonunlar va natija ya‘ni, buning mazmunini tizimiyligidir. 
Ta‘lim  etikaning  muhim  qoidasi  –  bu  bilimning  fundamental  ekanligi.  Navbatdagi 
ta‘limning о‗qituvchi  etikasining qoidasi - bu ta‘lim jarayonida talabalarni  о‗zlari bilim olishga 
va  uni  ijodiy  rivojlantirishga  tayyorlash  bilan  qanchalik  ta‘min  etilishini  kо‗rishdir.  Pedagogik 
etika har bir о‗qituvchini о‗z predmeti nuqtai nazaridan yuqori malakali mutaxassis tayyorlashga 
qaratilishi kerak. Bularning barchasi о‗qituvchi oldiga quyidagi vazifalarni qо‗yadi:  
1.  О‗quvchini  о‗qitish  uchun  aniq  materiallarni  tanlash:  bilimi,  uni  amalda  qо‗llash, 
qо‗llashning maqsadini bilish, nima uchun bо‗lajak mutaxassisga zarurligi.  
2. О‗quvchilarning professional yо‗nalish olishni hisobga olish.  
3.  О‗quv  jarayonida  imkoniyati  bо‗yicha  darhol  predmet  mohiyatidan  foydalanish, 
predmetlararo aloqadan foydalanish.  
4.  Oxirgisi  -  pedagogika  vitaminlarsiz  maqsadga  erishishda  quvonch  keltirmaydi. 
Favqulodda vitamin «CH» muhimdir. 
Vitamin «CH» – sofdillik, sezuvchanlik, insoniylik. 
Tajribali  pedagog  mashg‗ulotni  albatta  xushchaqchaq-qiziqarli  о‗tkazadi.  Talabaning 
kо‗ngliga–diliga  yо‗l  topa  biladi.  Pedagogik  etika  har  qanday  holatda  ham  о‗quv  jarayonida 
talabalarning  psixologik  holatini  о‗qituvchi  hisobga  olishga  undaydi.  О‗qituvchiga  hammasi 
tabiiy bо‗lishi shart, aks holda pand yeyishi aniq va mumkin. 
Insoniylik tarbiyada katta rol о‗ynaydi. Estetik tarbiyaning vazifasi - bu shaxsning estetik 
asoslarini  shakllantirishga  chorlaydi  (bunda  shaxsning  yо‗nalishi  va  qat‘iyligi,  dunyoqarashi, 
ma‘naviy psixologik sifatlari, sezish va odat).  
Karl  Rodjers  –  Amerika  psixologi  va  terapevti  1962  yilda  shunday  g‗oyani  olg‗a  surdi, 
tarbiyaning  oliy-yuqori  maqsadi  -  bu  shaxsga  eng  katta  imkoniyat  berish  bilan  о‗zini  tо‗la  va 
yetarli darajada ifoda etsin, о‗zini kim ekanligini bildirsin. 

Download 1,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   185




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish