O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

O’quvchilar bilimini boholashda reyteng usulining  
didaktik asoslari. 
 
 
Respublikamizda  olib  borilayotgan  ta’lim  islohatlari  o’quvchilar  bilimini 
baholashda yangi usulni tadbiq etayati. Bu reyting usuli bo’lib, uning odatdagi ba-
holash  usulidan  qanday  farqi  bor?  degan  savolga  javob  berishga  harakat  qilamiz. 
Odatdagi usulda  o’quvchi bilimi  va malakasi besh ballik  sistema bilan baholanar 
edi. Buning asosiy kamchiligi o’quvchilarning bilimini baholashda xatollikka yo’l 
qo’yiladi. Masalan, sinfda o’nta a’lo bahoga o’qiydigan o’quvchi bo’lsa, ularning  
hammasi uchun “5” ball qo’yiladi. Vaholatki o’nta o’quvchining bilimi turli dara-
jada bo’lsa ham ularga bir xil ball beriladi. Xudi shunday “4” va “3” ballar bilan 
bir  necha  o’quvchi  baholanadi.  Shuning  uchun  baholashni  differensasiya  qilish 
maqsadida reyting sistemasi joriy etilmoqda. Bu usul Oliy va o’rta maxsus ta’lim 
muassasalarida to’la joriy etilgan bo’lsa, umumta’lim maktablariga endi qo’llanila 
boshlandi.  
 
O’quvchilar bilimini reyting usulida baholashda aniq mezon ishlab chiqilishi 
zarur. Buning yagona yo’li test asosida o’quvchilar bilimini baholash hisoblanadi. 
Reyting  ballari  asosida  hozirda  Oliy  va  o’rta  maxsus  ta’lim  muassasalariga 
o’qishga qabul qilinmoqda, Oliy o’quv yurtlari talabalariga stipendiyalar belgilan-
moqda,  bakalavriyatda  to’plangan  reyting  ballar  asosida  magistraturaga  o’qishga 
qoldirilmoqda.  Reyting  usuli  ham  bir  qator  kamchiliklardan  holi  emasligi  ayon 
bo’lmoqda. Uni takomillashtirish va qo’yiladigan ballning aniq mezonini yaratish 
lozim.