O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi urganch Davlat Universiteti

Ionlarning 18⁰Sdagi absolyut tezliklari

(sm/sek. v hisobida)

Kation	Tezligi	Anion	Tezligi
N^+ NH4^+ K^+ Ag^+ Na^+	0,003620 0,000760 0,000762 0,000642 0,000520	OH- Br- I- Cl- NO3-	0,002050 0,000812 0,000796 0,000791 0,000740

1.3 Eritmalarning elektr o‘tkazuvchanligi

moddalarning tashqa elektr maydon ta’sirida elektr tokini o‘tkazish hususiyati elektr o‘tkazuvchanlik deyiladi. Eritmalarning elektr o‘tkazuvchanligi elektrolitik dissotsilanish natijasida eritmada paydo bo‘ladigan ionlar tufaylidir. Eritmalarda elektr zaryadini tashuvchilar ionlar bo‘lgani sababli eritmaning eluktr o‘tkazuvchanligi ionlarning konsentratsiyasiga to‘g‘ri proporsional bo‘ladi. Konsentratsiya o‘zgarmas bo‘lgandaesa elektr o‘tkazuvchanlik ionlarning xarakatlanish tezligiga to‘g‘ri proporsional bo‘ladi. Elektr o‘tkazuvchanlik vaqt birligi ichida elektrolit orqali o‘tgan elektr miqdori (kulonlar) bilan o‘lchanadi. Elektr o‘tkazuvchanlik qarshilikka teskari kattalik bo‘lgani uchun quyidagicha yoziladi:

(1)
1

L = ----- OM^-1

R

Qarshilik o‘tkazuvchining uzunligi l ga to‘g‘ri va ko‘ndalang kesimi s ga teng proporsional bo‘ladi:

l

R = p ----- (2)

s
bunda: r - solishtirma qarshilik, ya’ni uzunligi eritma sm, ko‘ndalang kesimi eritma sm² bo‘lgan o‘tkazgichning qarshiligi. (1) formulaga R ning qiymatini qo‘ysak:
1 s

L = ----- -----

p l
Solishtirma qarshilikka teskari qiymat 1/r solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik deyiladi va grekcha kappa - x harfi bilan belgilanadi. Solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik eritma kub santimetr eritmaning lektr o‘tkazuvchanligi bo‘lib, om^-1_*sm^-1 birlikda o‘lchanadi.

Quyidagi 5-jadvalda ba’zi elektrolitlar eritmalarining solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik qiymatlari keltirilgan.

5 - jadval