Harakat tenglamasining yechimi (1)-tenglamaning yechimi koʻrsatishicha, dipol momentining rezonans chastotasi tashqi magnit maydoni taʼsirida uchta komponentaga ajraladi: {\displaystyle \omega \simeq \omega _{0}\pm \Omega _{L}}. Bu triplet Lorentz yoki oddiy Zeeman tripleti deb ataladi. Shunday qilib, tashqi magnit maydoni taʼsirida elektron yadro atrofida oddiy aylanma harakat qilmasdan, balki Z oʻq atrofida murakkab aylanma harakat qiladi. Atomning elektron buluti bu oʻq atrofida Larmor chastotasi {\displaystyle \Omega _{L}} bilan pressession harakat qiladi.
Ushbu sodda tushuntirish orqali tajribalarda kuzatiladigan atomar parlarning qutblanishi oʻzgarishini tushuntirib berish mumkin. Bunda qutblanish vektorining oʻzgarishi kuzatish yoʻnalishiga bogʻliq holda oʻzgaradi. Agar Z oʻqi yoʻnalishi boʻylab kuzatilsa, {\displaystyle \omega _{0}} chastotada hech qanday atom fluoressensiyasi kuzatilmaydi. Chunki bu yoʻnalishda atom dipoli magnit maydon yoʻnalishi boʻylab yoʻnalgan. {\displaystyle \omega \simeq \omega _{0}\pm \Omega _{L}} chastotalarda chap va oʻng qutblanishlar paydo boʻladi. Ularni{\displaystyle \sigma ^{+}} va {\displaystyle \sigma ^{-}} qutblanishlar deb ataladi.
Agar X va Y oʻqlari boʻylab kuzatilsa, uchala chastota ({\displaystyle {\omega _{0}}} va {\displaystyle \omega \simeq \omega _{0}\pm \Omega _{L}}) boʻyicha chiziqli qutblanishni koʻrish mumkin.
Afsuski klassik fizika orqali faqatgina oddiy (yoki normal) Zeeman effektini tushuntirib berish mumkin xolos. Murakkab (anomal) Zeeman effektini klassik fizika doirasida tushuntirishning imkoni yoʻq.
Kvant tasavvurlar Magnit maydonidagi atomning toʻliq gamiltoniani quyidagiga teng:{\displaystyle H=H_{0}+V_{M}}
bu yerda {\displaystyle H_{0}} — gʻalayonlanmagan atomning gamiltoniani, {\displaystyle V_{M}} — tashqi magnit maydoni tomonidan hosil qilingan gʻalayonlanish:{\displaystyle V_{M}=-{\vec {\mu }}\cdot {\vec {B}}}
bu yerda {\displaystyle {\vec {\mu }}} — atomning magnit momenti. Atomning magnit momenti elektron va yadro momentlaridan tashkil topgan. Yadro magnit momenti elektron magnit momentidan bir necha tartibga kichik boʻlgani uchun tashlab yuborish mumkin. U holda,{\displaystyle {\vec {\mu }}={\frac {-\mu _{B}g{\vec {J}}}{\hbar }}}
Elektronning magnit momenti operatori orbital {\displaystyle {\vec {L}}} va spin {\displaystyle {\vec {S}}} momentlarining yigʻindisiga teng. Bunda har bir moment alohida alohida giromagnit nisbatga koʻpaytiriladi:
{\displaystyle {\vec {\mu }}={\frac {-\mu _{B}\left(g_{l}{\vec {L}}+g_{s}{\vec {S}}\right)}{\hbar }}\ \ \ \ \ \ (2)}
bu yerda {\displaystyle g_{l}=1} va {\displaystyle g_{S}\simeq 2,0023192} . {\displaystyle g_{S}} ni anomal giromagnit nisbat deb ataladi. Uning qiymati 2 dan biroz ortiqligi kvant-elektrodinamik effektlar tufayli paydo boʻladi. L-S bog'lanishda toʻliq magnit momentini hisoblash uchun barcha elektronlarning magnit momentlari qoʻshiladi:
{\displaystyle g{\vec {J}}=\left\langle \sum _{i}(g_{l}{\vec {l_{i}}}+g_{s}{\vec {s_{i}}})\right\rangle =\langle (g_{l}{\vec {L}}+g_{s}{\vec {S}})\rangle }
bu yeda, {\displaystyle {\vec {L}}} va {\displaystyle {\vec {S}}} — atomning toʻliq orbital va spin momentlari.
Normal Zeeman effekti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Normal Zeeman effekti deganda, spektral chiziqlarning uchta chiziqqa ajralishi tushuniladi. Normal Zeeman effektini klassik fizika tushunchalari orqali tushuntirib berish mumkin. Agar oʻzaro taʼsir potensiali {\displaystyle V_{M}} kichik boʻlsa(yaʼni {\displaystyle V_{M}<<|E_{i}-E_{k}|} boʻlsa), normal Zeeman effekti kuzatiladi. Bu quyidagi oʻtishlarda amalga oshishi mumkin:
singlet termlar ({\displaystyle S=0;\ J=L}) orasidagi oʻtishlar;
va sathlar orasidagi oʻtishlar;
va sathlar orasidagi oʻtishlar, sath ajralmaydi, lekin uchta ostsathga ajraladi.
Normal Zeeman effektida sathlarga ajralish faqatgina orbital va spin magnit momentlariga bogʻliq. Normal Zeeman effekti, asosan, He singletlarida va ishqoriy yer elementlarida kuzatiladi. Shuningdek, Zn, Cd, Hg larning spektrida ham kuzatilishi mumkin.
va qutblanishlar mos holda magnit momenti proyeksiyasining va ga oʻzgarishi natijasida yuzaga keladi.
