O`zbеkiston Rеspublikasi Oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi Urganch Davlat Universiteti

Mavzuning dolzarbligi: “Soat millarini orqaga burgan bilan vatan tarixini to‘xtatib yoki qaytarib bo‘larmikan, sarhadi yo‘q falakda uchib yurgan buyuklarning ruhlarini o‘q uzgan bilan o‘ldirib bo‘larmikan?
“Muhabbatsiz yurakka Vatan sig’maydi.Har bir go‘dak, har bir fuqaro o‘z davri bilan Vatanni yod etadi.Dardsiz yurakka Vatan sigmaydi. Vatan dardi, Vatan muhabbatibilan yashagan yurakkina insoniyatni sevadi, insoniyat uchun kuyinadi“, - deydi shoir Xurshid Davron. Shunday ekan O’rta Osiyo tarixida chuqur iz qoldirgan, salkam I asr Markaziy Osiyoda hukmronlik qilgan qoraxitoylar davlati tarixini o’rganish har birimizning muqaddas burchimizdir.
Har qaysi mamlakat, har bir xalq o’zining uzoq va betakror tarixiga ega bo’lganidek, qoraxitoylar davlati tarixi ham boy va sermazmundir. Qadim zamonlardayoq Turon, Turkiston deb e’tirof etilgan hududimiz turli tarixiy yozma va arxeologik manbalarga ko’ra Xitoy, Hindiston, Eron, Misr, Rim kabi qadimiy va buyuk mamlakatlar qatori dunyoda mashhurdir.Qoraxitoylar davlati ham o’z davrining buyuk davlatlaridan bo’lgan va hattoki o’z davrining mashhur davlatlaridan biri bo’lgan saljuqiylar davlati ham mag’lub eta olgan. Qoraxitoylar yurtimizga bostirib kelganidan keyin bu yerlarda muqim o’rnashib qoladilar. Ular bosib olingan hududlarni butunlay vayron qilib tashlamaganlar, aksincha ulardan faqatgina soliqlarni olib turganlar. Qoraxitoylarning kelib chiqishi kidanlarga borib taqaladi. Kidanlar esa xitoy hududida yashagan mo’g’illarga qardosh qabilalardan biridir. Keyinchalik kidan atamasidan hozirgi Xitoy atamasi kelib chiqqan.Shu bilan birga ajdodlarimiz hayotiga boshqa xalqlar, sivilizatsiyalarning ham ta’siri bo’ldi. Ming yillar davomida o’zbek,turkman, fors, hind, yunon, arab, rus va boshqa xalqlar bilan ma’lum darajada aralashuvi sodir bo’lgan, ularning madaniyati, fani, san’ati va umuman turmush tarzi bir-biridan bahra olgan, mushtaraklashgan. Buyuk bobolarimiz – Muhammad Muso al-Xorazmiy, Abu Nasr Farobiy, Ahmad al-Farg’oniy, Abu Ali ibn Sino, Abu Rayhon Beruniy, Muhammad inb Ismoil al-Buxoriy, Abu Iso at-Termiziy, Bahouddin Naqshband, Ahmad Yassaviy,Umar Xayyom, AmirTemur, Mirzo Ulug’bek, Alisher Navoiy, Zahiriddin Muhammad Bobur va boshqa yuzlab allomalarimiz bilan nafaqat o’zbeklar, balki butun turk dunyosi, qolaversa, butun yer yuzi xalqlari faxrlanadilar. Ajdodlarimiz barpo etgan Samarqand, Buxoro, Xiva kabi ko’hna shaharlar bugungi kunda jahon miqyosidagi ziyoratgohga aylangan. O’zbekistonga tashrif buyurayotgan xorijiy davlat va jamoat arboblari, ziyoratchilar bu shaharlarni, ulardagi ajoyib tarixiy, milliy me’morchilik majmualari va yodgorliklarni ko’rib, ularda mujassamlashgan xalq ustalarining iste’dodi va yuksak badiiy mahoratiga qoyil qolib, ularga tahsinlar o’qimoqdalar.