O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

Cho’g’anma lampalar.
Аfzalliklari:

1. 
   Tuzilishi oddiy va quvvatning xoxlagan diapazonida ishlash imkoni borligi.
   
2. 
   Bosim va namlikning juda keng diapazonida ishlash imkoni borligi.
   

Nuqsonlari.

1. 
   F.I.K. sining kamligi 3-7 %
   
2. 
   Ishlash muddatining kamligi. 1000-2500 soat.
   

Ksenon lampalarining lashlash vaqti.
Fransiya- 8000 soat.
АQSh- 12000 soat.
Lyuminestsent lampalari:
Аfzalliklari:

1. 
   F.I.K. ning kattaligi 30 %
   
2. 
   Yorug’likning sifat yaxshiligi. U o’z tarkibi bo’yicha quyosh yorug’ligi tarkibiga yaqinlashadi. Shuning uchun ko’pincha bu lampalarni “ dnevnie lampы” deyishadi.
   

Nuqsonlari:

1. 
   Yorug’lik oqimining lipillashi ( pul`satsiya)
   

1. 
   kishi fiziologiyasiga salbiy ta`sir ko’rsatadi.
   
2. 
   Ctroboskopik effekt paydo qiladi. Lampalarning bu nuqsonlarini yo’qotish uchun qarshiliklarini ketma-ket ulanadi.
   

2. 
   Lampaning yonish paytidagi kuchlanish zanjirdagi kuchlanishdan yuqori. ( Shuning uchun starterlar ishlatiladi).
   
3. 
   Yonish muddati katta. Qayta yoqqanda ayrim lampalar yonmay qoladi.
   
4. 
   Radioshovqinlar ҳosil qiladi.
   
5. 
   Ko’pincha o’zidan shovqin chiqaradi. [1]
   
6. 
   Zararli. Lampalarning ichki devoriga simob tuzi purkalgan. Lampalar pala-partish tashlab yuborilsa, ular sinsa, quyosh nurlari ostida simob tuzlari erib bug’lanib ҳavoga ko’tariladi va kishilar bundan nafas oladi. Bu esa juda zararli.
   

4. Yorug’lik manbalari to’g’risida ma`lumotlar.


Qandillar. ( svetilnik).

1. 
   Lampalarning yorug’lik oqimini taqsimlash. Bular yorug’likni to’g’ri, tarqoq va aks ettiruvchi turlariga bo’linadi.
   

Ҳar qaysi qandil o’zining yorug’lik oqimining tarqalish chizig’i bilan ҳarakterlanadi. (5.2-rasm)
⁶

5.2-rasm.

1. 
   Baland shipli xonalar uchun.
   
2. 
   Past shipli xonalar uchun.
   
1. 
   Ko’zni o’ta yorqinlikdan saqlash.
   

Shuning uchun “ҳimoya burchagi” tushunchasi mavjud. (5.3-rasm)

5.3-rasm.

Cho’g’lanma lampalar uchun L>30

Lyuminestsent lampalar uchun L>15

3. 
   Lampalarni ifloslanishdan va mexanik ta`sirlardan saqlash. Portlash va yong’in xavfidan saqlash. Shuning uchun qandillar quyidagi turlarga bo’linadi:
   

1. 
   ochiq.
   
2. 
   Yopiq.
   
3. 
   Zichlab berkitilgan (germetik).
   
4. 
   Portlab ketish xavfidan saqlangan ( P=10 atm bosimga chiday oladigan).
   

4. 
   Lampalarni o’rnatish va elektr simlariga ulash.
   
5. 
   Estetik aҳamiyati.
   

S