O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

Muhokama uchun savollar 
1. Nisbiy va absolyut yondashuvlar iqtisodiy ta‘limotlar tarixi fani-
ga qanday ta‘sir ko‗rsatgan?  
2.  Noortodoksal  va  ortodoksal  iqtisodchilarning  g‗oyalarini  o‗rga-
nish nima sababdan muhim hisoblanadi?  
3.  Pozitiv,  normativ  va  iqtisod  san‘ati  orasidagi  farqni  muhokama 
qiling. 
4. Iqtisodiy ta‘limotlar tarixini o‗rganishning qanday yaxshi taraflari 
mavjud? 
 
 

---

19 
 
 
 
II BOB. KLASSIK DAVRGACHA BO„LGAN QADIMGI 
IQTISODIY TA‟LIMOTLAR 
 
2.1. Qadimgi Sharqdagi iqtisodiy qarashlar 
 
Kishilik jamiyatining dastlabki davrlaridan boshlab xo‗jalik yuritish 
to‗g‗risida  u  yoki  bu  ko‗rinishdagi  iqtisodiy  fikrlar  amal  qilib  kelgan. 
Lekin  o‗sha paytdagi  iqtisodiy  fikrlar  to‗g‗risidagi  ma‘lumotlar  bizning 
davrimizga  yetib  kelmagan.  Chunki  ularni  avlodlardan  avlodlarga, 
asrlardan  asrlarga  olib  o‗tuvchi  vosita  –  yozuv  bo‗lmagan.  Yozuv 
qachon  paydo  bo‗lgan?  Yozuv  bundan  olti  ming  yil  avval,  miloddan 
to‗rt  ming  yil  oldin,  o‗sha  davrning  madaniyat  o‗chog‗i  hisoblangan 
Mesopotamiyada  ijod  qilindi.  Qadimgi  yunon  tarixchilari  hozirgi 
Iroqdagi  Dajla  va  Frot  daryolari  oralig‗idagi joylarni  «Mesopotamiya» 
deb atashgan. 
Bu  yunoncha  so‗z bo‗lib,  «ikki daryo  oralig‗i»  ma‘nosini bildiradi. 
Dajla  va  Furot  daryolari  hozirgi  Turkiya  chegarasidan  boshlanib,  sharq 
tomon oqib Fors ko‗rfaziga quyiladi. Bu ikki daryo atrofidagi joylarning 
tuprog‗i unumdor, suvi ko‗p bo‗lib, qishloq xo‗jaligi ishlab chiqarishiga 
juda qo‗l kelar edi.