O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat texnika universiteti

Nazorat savollari.

1. 
   Gazlift usulini qo‘llashni mohiyatini tushuntirib bering?
   
2. 
   Gazlift usulida quduqlarni ishlatishda qanday konstruksiyasidan foydalanamiz?
   
3. 
   Gazlift quduqlarida quduq usti jihoziga qo‘yilgan talablarni tushuntirib bering?
   
4. 
   Gazlift quduqlarni kompressorsiz ishlatish sxemasini aytib bering?
   
5. 
   Favvora armaturasi qanday vazifalarni bajaradi?
   
6. 
   Favvora armaturasida suyuqlik yoki gazning sarfi qanday boshqariladi?
   
7. 
   Favvora armaturasi yordamida bir nechta gorizontlarni ishlatish mumkinmi?
   
8. 
   Monifold tizimini ishlatish tartibini tushuntiring?
   

VIII ma’ruza. GAZLIFT USULLARINING TASNIFI

Ishchi agent sifatida neft uyumidagi yuqori qatlam bosimidan yoki siqilgan tabiiy gazdan foydalanish mumkin. Bunday usulda neft olishga kompressorsiz gazlift usuli deb ataladi. Bunda neftgaz konlarida quduq ichi gazlift usuli qo’llaniladi. Quduqqa tabiiy gaz to’g’ridan-to’g’ri qatlamdan kirib keladi va ko’tarib chiqish jarayonini amalga oshiradi. Umumiy sxemasi (8.4-rasm)da tasvirlangan.

Siqilgan gaz quduqdan (1) chiqib, olovli qizdirgich (2) orqali (agar gaz harorati 25⁰C.dan kichik bo’lsa) o’tadi, kristalli gidrat eriydi, undan keyin gidrosiklonli separatorga (3) kiradi. Bu yerda gaz kondensatdan ajraladi va kondensat yig’gichga (4) yig’iladi. Quruq gaz infraqizil olovsiz qizdirgichdan (5) o’tib, 30 – 90⁰C gacha qizdiriladi va taqsimlash (GRB–gaz taqsimlash batariyasi) (6) batariyasida to’planadi, bu erda o’zining bosimida gazlift (7) qudug’iga uzatiladi va neftni tarkibidan gazni ajratib olish uchun guruhli gaz (8) ajratgichga yo’naltiriladi. Neft gaz ajratgichdan neftli kollektorga, gaz esa – gazbenzin zavodiga (GBZ) yoki iste’molchiga jo’natiladi.

8.4-rasm. Gazlift usulida quduqni ishlatishning soddalashtirilgan armaturasining sxemasi.
1-tizma boshchasi; 2-chorbarmoq; 3-nasos – kompressor quvurining qisilishi; 4-planshayba; 5, 9-ochiq qulfaklar; 7, 8, 14-yopiq qulfaklar; 6-otma tizim; 10-guruhli gaz separator; 11-to’liq bekitgich; 12-manometr; 13-chorbarmoq.

Kristalli gidratning shakllanishi ko’p holatda tabiiy gazning tarkibiga, namning miqdoriga, bosim va haroratga bog’liq bo’ladi.