O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

“Davlat byudjeti” fanining predmetini
davlatning markazlashgan pul fondi 
bo‗lgan davlat byudjetining shakllanishi, taqsimlanishi va ishlatilishi bilan bog‗liq 
bo‗lgan tashkiliy, huquqiy, iqtisodiy va moliyaviy munosabatlar tashkil qiladi. 
Fanni o„qitishdan maqsad
– talabalarda davlat byudjetining shakllanishi, 
taqsimlanishi va ishlatilishi borasida nazariy va amaliy bilimlarni shakllantirish va 
chuqurlashtirishdan iborat. 
Fanning vazifasi
– talabalarning nazariy bilimlar, amaliy ko‗nikmalar, 
moliyaviy-iqtisodiy va ijtimoiy hodisa va jarayonlarga uslubiy yondashuvi hamda 
ilmiy dunyoqarashini shakllantirishdan iborat. 
Fan bo‗yicha talabalarning bilim, ko‗nikma va malakalariga quyidagi talablar 
qo‗yiladi. 
Talaba:
 

davlat byudjetining mohiyati, zarurligi va funksiyalari, byudjet tizimi, 
byudjet tuzilishi, byudjet siyosatining mazmuni, vazifalari, rivojlanish bosqichlari, 
byudjet tizimini boshqarish va tartibga solish asoslari, xorijiy mamlakatlar byudjet 
tizimi va byudjet jarayoni, byudjet daromadlari va xarajatlari tarkibi va tuzilishi, 

---

8 
byudjet daromadlarining shakllanish manbalari, byudjet xarajatlarining tarkibi va 
tuzilishi, respublika byudjeti va mahalliy byudjetlar o‗rtasidagi byudjetlararo 
munosabatlarning shakllari, byudjet munosabatlarini tashkil etish shakllari haqida 
tasavvurga ega bo„lishi;

davlat byudjeti rivojlanishining qonuniyatlarini, davlat byudjeti holatini 
baholash va tahlil qilishni, byudjet istiqbolini belgilash asoslarini, byudjet 
jarayonining tashkil 
etilishi 
va 
o‗ziga xos xususiyatlarini, O‗zbekiston 
Respublikasining moliya-byudjet qonunchiligi asoslarini, byudjetning g‗azna ijrosini 
tashkil etish nazariyasi va amaliyotini, byudjet tizimini tashkil etish tamoyillarini 
bilishi va ulardan foydalana olishi; 

byudjet ko‗rsatkichlarining prognoz hisob-kitobini tuzish, byudjet ijrosi 
yakunlarini tahlil etish, byudjet tizimi va byudjet tuzilishi, byudjet nazorati, byudjet 
mablag‗lari oluvchilar va byudjet tashkilotlari majburiyatlarini bajarish, byudjet 
tizimi byudjetlari faoliyatini tartibga solish, byudjet ijrosi va byudjet tashkilotlari 
smetalari ijrosi bo‗yicha hisobotlarni tuzish va tahlil etish bo‗yicha 
ko„nikmalarga 
ega bo„lishi; 

davlat byudjeti ijrosi bo‗yicha hisobotlarni tuzish va tahlil etish, ijro 
natijalarini hisob-kitob qilish, byudjet munosabatlarini tashkil qilishda axborot 
tizimlaridan foydalanish, byudjet amaliyotiga oid huquqiy-me‘yoriy hujjatlardan 
maqsadga muvofiq foydalanish, davlat byudjetining rivojlanish qonuniyatlarini 
aniqlash maqsadida ilmiy tadqiqotlarni o‗tkazish bo‗yicha 
malakalarga ega bo„lishi 
kerak.