O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat universiteti mashina sozlik yo’nalishi 93 20-guruh talabasi abdurashidov fayozbekning kimyo fanidan tayorlagan

Kuchsiz asos va kuchli kislotadan hosil bo’lgan tuzlar

Kuchsiz asos va kuchsiz kislotadan hosil bo’lgan tuzlar

Kuchli asosli (Ishqor)
LiOH RbOH
NaOH KOH CsOH
Ca(OH)2 Sr(OH)2 Ba(OH)2
Kuchli kislotalar
HClO4 HNO3 H2SO4 HCl
HBr HI

Anion bo’yicha gidroliz

(kuchli asos va kuchsiz kislotadan hosil bo’lgan tuz gidrolizi)
KNO2 = K⁺ + NO2¯
NO2¯ + HOH HNO2 + OH ¯
qisqartirilgan ionli tenglama
KNO2 +H2O HNO2 + KOH
молекулярное уравнение
Xulosa:

• Qoidaga ko’ra tuzlar anion bo’yicha qayta r gidrolizga uchraydi;
• Kimyoviy muvozanat chapga siljiydi;
• Reaktsiya muhiti – ishqoriy (pH > 7);
• Kuchsiz ko’p asosli kislotalardan hosil bo’lgan tuzlar gidrolizga uchraganda nordon tuzlar hosil bo’ladi.

Kation bo’yicha gidroliz (Kuchsiz asos va kuchli kislotadan hosil bo’lgan tuz)

Ni(NO3)2 = Ni²⁺ + 2 NO3¯
Ni²⁺ + HOH NiOH⁺ + H⁺
qisqartirilgan ionli tenglama
Ni(NO3)2 + H2O
Molekulyar tenglama
NiOHNO3 + HNO3
Xulosa:

• Qoidaga ko’ra, kation bo’yicha tuzlar qaytar gidrolizga uchraydi;
• Kimyoviy muvozanat chapga siljiydi;
• Reaktsiya muhiti – kislotali (pH < 7);
• Ko’p kislotali asoslardan hosil bo’lgan tuzlar gidrolizlanganda ko’p asosli tuzlar hosil bo’ladi.

Qaytmas gidroliz
(Kuchsiz asos va kuchsiz kislotadan hosil bo’lgan tuzlar)
Al2S3 + 6H2O = 2Al(OH)3 NH4(CH3COO) + H2O
+ 3H2S
NH3 ∙ H2O + CH3COOH
Xulosa:

• Agarda tuz ham kation, ham anion bo’yicha qaytar gidrolizga uchrasa , unda gidroliz reaktsiyalarida muvozanat o’ngga siljiydi;
• Bunda reaktsiya muhiti neytral, yoki kuchsiz kislotali, yoki kuchsiz ishqoriy bo’lib, hosil bo’ladigan asos yoki kislota dissosialanish konstantasi ga bog’liq bo’ladi;
• Agarda gidroliz jarayonida reaktsiya mahsulotlaridan birining chiqib ketishi qaytmas gidrolizni keltirib chiqaradi.