|
17.3. Ijtimoiy ta‟minot xarajatlarini davlat byudjetidan mablag„ bilan
ta‟minlash
Ijtimoiy ta‘minotga ehtiyoj jamiyat paydo bo‗lishi bilan tug‗ildi. Har qanday
jamiyatda – uning iqtisodiy va siyosiy tuzilishidan qat‘i nazar – o‗zlariga bog‗liq
bo‗lmagan vaziyatlar sababli tirikchilik kechirish uchun mablag‗ topishga qodir
bo‗lmagan aholi toifalari bo‗ladi. Ularga, eng avvalo, bolalar va keksa kishilar,
nogironlar, yetimlar, yolg‗iz fuqarolar kiradi. Bundan tashqari, ijtimoiy yordamga
muhtojlar safini vaqtincha yoki bir umr mehnatga layoqatsizligini yo‗qotgan odamlar
to‗ldirishi mumkin. Jamiyat rivojlanishi va ijtimoiy aloqalar murakkablashishi bilan
ijtimoiy yordamga muhtoj bo‗lgan fuqarolar qatoriga iqtisodiy sabablar oqibatidagi
ishsizlar, kambag‗allar, shuningdek, inflyatsiyaning yuqori sur‘atlaridan moddiy
ahvollari og‗irlashganlar kiradi. Bunday toifadagi fuqarolarni ijtimoiy jihatdan
qo‗llab-quvvatlash jamiyat miqyosida muayyan moliyaviy resurslarni jamlash va
ijtimoiy ta‘minot maqsadlariga safarbar qilishni talab etadi. Bu maqsadlardagi
moliyaviy resurslar bir qancha manbalardan moliyalashtirilishini oldingi bobda
ta‘kidlagan edik. Quyida keltirilgan jadvalda O‗zbekiston Respublikasi Adliya
vazirligida 2010 yil 11 oktyabrda 2146-son bilan ro‗yxatga olingan ―O‗zbekiston
Respublikasi byudjet tasnifini qo‗llash bo‗yicha yo‗riqnoma‖ga muvofiq, aholini
ijtimoiy qo‗llab-quvvatlash va ijtimoiy ta‘minlash bilan bog‗liq xarajatlari tarkibiga
qanday xarajatlar kiritilganligi va ularni mablag‗ bilan ta‘minlash manbalari
keltirilgan (17.1-jadval).
17.1-jadval
Davlatning ijtimoiy ta‟minot va ijtimoiy himoya xarajatlari tarkibi va
moliyalash manbalari
120
Byudjet tasnifi
bo‗yicha xarajat
kodi
Xarajat turi
Mablag‗ bilan
ta‘minlash manbai
120
O‘zbekiston Respublikasibyudjet tasnifini qo‘llash bo‘yicha Yo‘riqnomaning (16.09.2010. 2146-son) 4-
ilovasiasosida
271
7
100
000
IJTIMOIY HIMOYA
7
101
000
Kasallik, mehnatga layoqatsizlik va kam
ta‘minlanganlik
7
101
100
Kasallik
7
101
200
Mehnatga layoqatsizlik
7
101
201
Bolalikdan nogironlarga nafaqa
Respublika byudjeti
mablag‗lari
7
101
202
Nogironlarni o‗qitish va ish bilan ta‘minlash
Bandlik jamg‗armasi
mablag‗lari
7
101
203
Qariyalar va nogironlar uchun sanatoriyalar
Davlat byudjeti
mablag‗lari, jismoniy
va yuridik
shaxslarning xayr-
ehsonlari va boshqa
manbalar
7
101
204
Qariyalar va nogironlar uchun internat-uylari
7
101
205
Kichik yoshdagi nogiron bolalar uchun internat-
uylari
7
102
000
Qarilik
7
102
100
Uyda ijtimoiy yordam xizmati bo‗limlari
Qoraqalpog‗iston
Respublikasi va
mahalliy byudjetlar
mablag‗lari (ijtimoiy
ta‘minotga ajratilgan
mablag‗lar doirasida)
7
102
400
Pensiya bilan ta‘minlanganlik
Byudjetdan tashqari
Pensiya jamg‗armasi
mablag‗lari
7
102
401
Ishlamaydigan pensionerlarga pensiya va nafaqalar
xarajatlari
7
102
402
Ishlaydigan pensionerlarga pensiya va nafaqalar
xarajatlari
7
102
403
Pensiya, nafaqa va kompensatsiya to‗lovlarini
yetkazib berish bo‗yicha pochta xizmatlari xarajatlari
7
102
404
Blanka mahsulotlari, pensiya ruxsatnomalarini
tayyorlash, pensiya to‗lash vedomostlari uchun
qog‗oz sotib olish, mamlakat tashqarisiga pensiya
ishlarini o‗tkazish, tashkilotlarda pensiya va
nafaqalarni to‗g‗ri tayinlanishini tekshirish uchun
safar xarajatlari
7
103
000
Oila va bolalar
Qoraqalpog‗iston
Respublikasi va
mahalliy byudjetlar
mablag‗lari (aholini
ijtimoiy qo‗llab-
quvvatlashga
ajratilgan mablag‗lar
doirasida)
7
103
100
Bolasi 18 yoshgacha bo‗lgan oilalarga har oylik
nafaqalar
7
103
200
2 yoshgacha bo‗lgan bolalarni parvarishlayotgan
onalarga har oylik nafaqalar
7
103
300
Kam daromadli oilalarga har oylik moddiy yordamlar
7
103
400
Tabiiy ofatlar natijasida zarar ko‗rgan oilalarga
moddiy yordamlar
7
104
000
Ishsizlik
O‗zbekiston
Respublikaning
Bandlikka
7
104
100
Ishsizlarni moddiy qo‗llab-quvvatlash yuzasidan
davlat kafolatlarini amalga oshirish
272
7
104
101
Ishsizlik bo‗yicha nafaqalar, Bandlikka
ko‗maklashish va aholini ijtimoiy muhofaza qilish
markazlarining taklifiga binoan ishlash uchun boshqa
joyga ixtiyoriy ravishda ko‗chib o‗tish uchun
kompensatsiyalar to‗lash va qonun hujjatlariga
muvofiq ishsizlarga moddiy yordam berish
ko‗maklashish davlat
jamg‗armasi
mablag‗lari
7
104
102
Haq to‗lanadigan jamoat ishlarini qonun hujjatlarida
belgilangan tartibda mablag‗ bilan ta‘minlash
7
104
103
Ishsizlarga muddatidan oldin pensiya tayinlanganligi
sababli O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi
huzuridagi byudjetdan tashqari Pensiya jamg‗armasi
xarajatlarini qoplash
7
106
300
Ijtimoiy sug‗urta bo‗yicha xarajatlar
7
106
310
Byudjet tashkilotlarida ishlovchi ayollarga
homiladorlik va tug‗ish bo‗yicha nafaqa
Davlat byudjeti
mablag‗lari
7
106
320
Bola tug‗ilganda beriladigan bir martalik nafaqa
Byudjetdan tashqari
Pensiya jamg‗armasi
mablag‗lari
7
109
300
Ijtimoiy ta‘minotning boshqa tadbirlari
Respublika byudjeti,
Qoraqalpog‗iston
Respublikasi va
mahalliy byudjetlar
mablag‗lari (ijtimoiy
ta‘minotga ajratilgan
mablag‗lar doirasida)
7
109
400
Ijtimoiy moslashuv va reabilitatsiya markazlarini
saqlash
7
109
401
Ijtimoiy moslashuv markazlarini saqlash
7
109
402
Muayyan yashash joyiga va mashg‗ulot turiga ega
bo‗lmagan shaxslarni reabilitatsiya qilish markazlari
7
109
403
Voyaga yetmaganlarga ijtimoiy-huquqiy yordam
berish markazlari
7
109
404
Odam savdosi jabrdiydalariga yordam berish va
ularni himoya qilish bo‗yicha Respublika
reabilitatsiya markazi
7
109
405
Nogironlar uchun mintaqaviy reabilitatsiya
markazlari
Yuqoridagi jadvalda biz byudjet tasnifining ―Xarajatlarning vazifa jihatdan
tasnifi‖ bo‗yicha xarajatlarning guruhlanishini va imkon darajasida ularni mablag‗
bilan ta‘minlash manbalarini ko‗rib o‗tdik va shunining guvohi bo‗ldikki, ijtimoiy
ta‘minot turlariga kiruvchi bir qator xizmatlar: ijtimoiy nafaqalar, ijtimoiy xizmatlar
va ijtimoiy xizmat ko‗rsatuvchi tashkilotlarni saqlash bo‗yicha xarajatlar bir necha
manbalardan amalga oshirilar ekan. Bular: davlat byudjeti (respublika va mahalliy
byudjetlar), Bandlikka ko‗maklashish davlat jamg‗armasi mablag‗lari, Byudjetdan
tashqari Pensiya jamg‗armasi mablag‗lari va boshqa nobyudjet va nodavlat manbalar.
Davlat byudjetidan moliyalashtiriladigan ijtimoiy xizmatlar ko‗rsatuvchi davlat
tashkilotlariga bir qator ijtimoiy ta‘minot muassasalari kiradi, ular quyidagilardan
iborat:
-
―Saxovat‖ keksalar va nogironlar uchun internat uylari;
-
―Muruvvat‖ nogironlar uchun internat uylari;
-
―Muruvvat‖ nogiron bolalar uchun internat uylari;
-
Keksalar va nogironlar, urush va mehnat faxriylari uchun sanatoriylar;
273
-
Urush va mehnat faxriylari uchun respublika pansionati.
Do'stlaringiz bilan baham: |
