195
14.2-rasm. Kadrlar tayyorlash milliy dasturiga ko„ra O„zbekiston
Respublikasida ta‟lim bosqichlari
79
Ta‘lim tizimining umumiy boshqaruvini O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasi amalga oshiradi. Shuningdek, Vazirlar Mahkamasi alohida oliy ta‘lim
muassasalari, Toshkent Islom universiteti, shuningdek, xalqaro va xorijiy oliy ta‘lim
muassasalari (Moskva davlat universiteti, Vestminster Universiteti va hokazo)
filiallarini bevosita boshqaradi.
O‗zbekistonda ta‘lim tizimi faoliyati ustidan rahbarlikni bevosita 3 ta vazirlik –
Xalq ta‘limi (XTV), Oliy va o‗rta maxsus ta‘lim (OO‗MTV) va Maktabgacha ta‘lim
vazirligi (MTV) amalga oshiradi.
Xalq ta‘limi vazirligi ―xalq ta‘limi tizimini rivojlantirishga
qaratilgan yagona
davlat siyosatini amalga oshirish, umumiy o‗rta va maktabdan tashqari ta‘limni har
tomonlama rivojlantirish, o‗quvchilarning bilimi va ma‘naviy-axloqiy darajasini
yanada yuksaltirish‖
80
vazifasini bajaradi. XTV umumta‘lim maktablari va
maktabdan tashqari muassasalar faoliyati uchun mas‘uldir. Vazirlik joylardagi
tegishli ta‘lim muassasalari faoliyatini
metodik boshqaruvchi viloyat, tuman va
shahar xalq ta‘limi bo‗limlariga ega.
Oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi respublikada oliy va o‗rta maxsus, kasb-
hunar ta‘limiga rahbarlik qiluvchi davlat boshqaruv organi hisoblanadi. Vazirlik o‗z
faoliyatida O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga hisob beradi.Vazirlik
tizimiga Oliy va o‗rta maxsus, kasb-hunar ta‘limini rivojlantirsh markazi, idoraviy
mansub oliy ta‘lim muassasalari kiradi.
O‗zbekiston Respublikasining ―Ta‘lim to‗g‗risida‖gi Qonuni va Kadrlar
tayyorlash milliy dasturi qabul qilingandan so‗ng, O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining 2004-yil 20-iyuldagi ―O‗zbekiston Respublikasi Oliy va o‗rta
79
―Ta‘lim to‘g‗risida‖gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 10-moddasi asosida. O‘RQ-464-I-son. 29.08.1997.
Qonun hujjatlari ma‘lumotlari milliy bazasi, 05.01.2018 y., 03/18/456/0512-son; 19.04.2018 y., 03/18/476/1087-son.
80
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 30-sentyabrdagi ―O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta‘limi vazirligi
faoliyatini takomillashtirish to‘g‗risida‖gi PQ-3304-son Qarori. Qonun hujjatlari ma‘lumotlari milliy bazasi, 30.09.2017
y., 07/17/3304/0037-son.
196
maxsus ta‘lim vazirligi faoliyatini takomillashtirish to‗g‗risida‖gi 341-sonli Qaroriga
muvofiq, O‗zbekiston Respublikasi Oliy va o‗rta maxsus ta‘lim
vazirligi huzurida
Oliy va o‗rta maxsus, kasb-hunar ta‘limini rivojlantirish markazi tashkil etilgan.
Rivojlantirish markazi oliy va o‗rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi tizimida
raqobatbardosh kadrlar tayyorlash va barkamol avlodni tarbiyalashga yo‗naltirilgan
o‗quv-uslubiy, tashkiliy-huquqiy ta‘minotni ishlab chiqish va zamonaviy pedagogik
hamda axborot texnologiyalarini tatbiq etish bo‗yicha ilmiy-uslubiy va ilmiy-tadqiqot
muassasasi hisoblanadi.
Rivojlantirish markazining maqsadi – mamlakatning ustivor ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlanishi hamda ta‘limni rivojlantirishning jahon tendensiyalariga muvofiq oliy va
o‗rta maxsus, kasb-hunar ta‘lim tizimini me‘yoriy-huquqiy va ilmiy-uslubiy
ta‘minlashdan iborat.
Ta‘lim tizimini isloh qilish jarayoni mos huquqiy asosga tayanishi lozim, bu
borada Kadrlar tayyorlash milliy dasturi, Maktab ta‘limini
rivojlantirish davlat
umummilliy dasturi, boshqa ijtimoiy dasturlar, hukumatning boshqa qarorlariga
muvofiq amalga oshirilgan maqsadli chora-tadbirlar majmuyi ta‘lim tizimi
taraqqiyotidagi ijobiy tendensiyalar uchun asos bo‗lib xizmat qildi.
Jumladan, mamlakatimizda Maktabgacha ta‘lim vazirligi tashkil etilib, tizimni
malakali kadrlar bilan ta‘minlash, davlat va xususiy sheriklik asosida yaqin istiqbolda
mamlakatimizda
bog‗cha
yoshidagi
bolalarni
to‗liq
maktabgacha ta‘lim
muassasalariga qamrab olishga qaratilgan chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Keng
jamoatchilik va ota-onalarning fikr va takliflari asosida yurtimizda 11 yillik majburiy
maktab ta‘limi qayta joriy etilib, o‗rta maxsus kasb-hunar ta‘limi optimallashtirildi.
Oliy ta‘lim muassasalariga qabul kvotalari ko‗paytirildi, xorijdagi nufuzli oliy ta‘lim
muassasalari diplomlarini nostrifikatsiyalash tizimi soddalashtirildi,
talab yuqori
bo‗lgan qator sohalar bo‗yicha sirtqi ta‘lim yo‗lga qo‗yildi hamda oliy ta‘limdan
keyingi ta‘lim tizimi ham xalqaro andozalarga asosan takomillashtirildi.
2017-2021-yillarda O‗zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta
ustuvor yo‗nalishi bo‗yicha Harakatlar strategiyasini ―Faol
tadbirkorlik, innovatsion
g‗oyalar va texnologiyalarni qo‗llab-quvvatlash yili‖da amalga oshirishga oid Davlat
dasturida ―Ta‘lim to‗g‗risida‖gi O‗zbekiston Respublikasi qonunining yangi
tahrirdagi loyihasini ishlab chiqish va qabul qilish belgilangan
81
.
Bugungi kunda
mamlakatimizning istiqboldagi taraqqiyotini belgilab beruvchi eng muhim sohalardan
biri bo‗lgan ta‘lim tizimidagi tub yangilanishlar, rivojlangan xorijiy davlatlarning
ilg‗or tajribalari milliy ta‘lim tizimiga joriy etilayotganligi va bir qator xalqaro
konvensiyalarning ratifikatsiya qilinganligi, shu bilan birga,
O‗zbekiston
Respublikasi Prezidenti va hukumat tomonidan qabul qilingan
sohaga doir qaror va
farmonlarni qonunchilikka muvofiqlashtirish zaruratidan kelib chiqib, ushbu
yo‗nalishdagi asosiy hujjat – ―Ta‘lim to‗g‗risida‖gi qonunning yangi tahrirdagi
loyihasi ishlab chiqildi. Qonun loyihasini tayyorlash jarayonida 20 dan ortiq
rivojlangan xorijiy davlatlarning ta‘lim to‗g‗risidagi qonunchiligi o‗rganilib, shu
81
O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 22-yanvardagi ―2017-2021-yillarda O‗zbekiston Respublikasini
rivojlantirishning beshta ustuvor yo‗nalishi bo‗yicha Harakatlar strategiyasini ―Faol tadbirkorlik, innovatsion g‗oyalar
va texnologiyalarni qo‗llab-quvvatlash yili‖da amalga oshirishga oid davlat dasturi to'grisida‖gi PF-5308-sonli Farmoni.
Qonun hujjatlari ma‘lumotlar milliy bazasi: 06/18/5308/0610-son. 23.01.2018.
197
asosda yangi tahrirdagi qonun loyihasiga 36 ta yangi modda kiritildi. Amaldagi
qonunning 33 ta moddasiga o‗zgartirish va qo‗shimchalar kiritildi.
Shuningdek, qonun loyihasida katta yoshdagilar ta‘limi, maxsus ta‘lim,
inklyuziv ta‘lim, davlat- xususiy sheriklik, ta‘lim sohasidagi davlat nazorati, ta‘lim
muassasalarining o‗zini o‗zi baholashi, ta‘lim sohasida eksperimental va innovatsion
faoliyat kabi yangi normalar nazarda tutilmoqda.
Qonun loyihasini umumxalq muhokamasidan o‗tkazish va ularning fikr-
mulohaza hamda takliflarini olish maqsadida O‗zbekiston Respublikasining interaktiv
davlat xizmatlari yagona portaliga joylashtirildi.
Bu boradagi islohotlatning bosh vazifasi mamlakatimiz ta‘lim tizimining
fuqarolarning komil shaxslar bo‗lib shakllanishiga yo‗naltirilgan,
inson omilini
namoyon etadigan, mehnat bozori talablariga javob beradigan mutaxassislarni yetish-
tirib beradigan eng yaxshi an‘analarini qo‗llab-quvvatlash va rivojlantirishdan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: