Leontev Paradoksi

Leontev Paradoksi

Shved iqtisodchilari E. Xeksher va B. Olin o‘z tahlillarida ishlab chiqarishning ikki omilini — kapital va mehnat omilini ko‘rib chiqdilar. Ularning ta’kidlashi- cha, ishlab chiqarish omillari bilan ta’minlanganlik darajasiga ko‘ra mamlakatlar- ni quyidagi ikki guruhga ajratish mumkin: mehnat qiladigan mamlakat va kapital mamlakat.

Paradoks (qadimgi yunoncha: παράδοξος — „kutilmagan“, „gʻalati“) — koʻpchilik tomonidan qabul etilgan anʼanaviy fikr, tajribaga oʻz mazmuni yoki shakli bilan keskin zid boʻlgan, kutilmagan mulohaza, muhokama. Har qanday paradoks „shubhasiz toʻgʻri“ (asoslimi, asossizmi, bundan qatʼiy nazar) hisoblangan u yoki bu fikrni inkor etishdek koʻrinadi. „paradoks“ terminining oʻzi ham dastlab antik falsafada har qanday gʻalati, original fikrni ifodalash uchun ishlatilgan.

Leontyev paradoksi 1947 yilda AQSh tashqi savdosini tahlil qilishda Xeksher-Olin nazariyasini inkor etgan kuzatuvdir. Leontiev Xeksher-Olin nazariyasining xulosalarini empirik tarzda sinab ko'rishga harakat qildi va paradoksal xulosalarga keldi. AQSH eksporti va importi tarkibini oʻrganar ekan, u AQSH eksportida nisbatan koʻproq mehnat talab qiladigan tovarlar, importda esa kapital koʻp boʻlgan tovarlar ustunlik qilishini aniqladi. Urushdan keyingi yillarda AQSHda kapital nisbatan koʻp ishlab chiqarish omili boʻlganligi va ish haqi darajasi boshqa mamlakatlarnikiga qaraganda ancha yuqori boʻlganligi, bu natija Xeksher-Olin nazariyasiga zid edi va shuning uchun Leontyev paradoksi deb ataldi.