O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti sirtqi bo’limi

KAPITAL OPERASIYALARI HISOBI

2020 yil I choragida kapital operasiyalari hisobining ijobiy saldosi yirik transfertlar hisobiga 135,1 mln. dollarni tashkil qildi (2018 yilda 28,1 mln. dollar).
MOLIYAVIY HISOB
2020 yil I choragida moliyaviy hisobning manfiy saldosi 2,4 mlrd. dollarni tashkil qildi. Bunda, majburiyatlarning o‘sishi aktivlarnikiga nisbatan besh barobar ko‘p bo‘ldi. Moliyaviy hisob balansining o‘tgan yilning mos davriga nisbatan keskin o‘zgarishiga kreditlar va qarzlar (1,9 mlrd. dollar)¹, asosan davlat sektori tomonidan olingan, hamda savdo kreditlari va bo‘naklari (912 mln. dollar) bo‘yicha norezidentlar oldidagi majburiyatlarning ortishi asosiy sabab bo‘ldi. Bundan tashqari, rezerv aktivlarining 755 mln. dollarga oshishi kuzatildi (3-jadval).
3-jadval
MOLIYAVIY TUSHUMLAR VA XARAJATLARNING TUZILISHI
(mln. dollar)

	2018 yil I choragi	2020 yil I choragi
Moliyaviy hisob	-137,6	-2 372,5
Moliyaviy aktivlarning sof olinishi	-1,23	652,6
Xorijga to‘g‘ridan-to‘g‘ri investisiyalar	0,15	0,6
Portfel investisiyalar	-	-
Boshqa investisiyalar	1,1	-123,0
ulardan
valyuta va depozitlar	148,9	159,9
savdo kreditlari va bo‘naklar	-147,8	-282,9
Rezerv aktivlar	384,5	775,0
Moliyaviy majburiyatlarning sof olinishi	523,3	3 025,1
Xorijdan to‘g‘ridan-to‘g‘ri investisiyalar	427,1	198,3
Portfel investisiyalar	1,23	1 009,7
Moliyaviy derivativlar	-	-0,4
Boshqa investisiyalar	95,0	1 817,5
ulardan
kreditlar va qarzlar	60,1	876,3
savdo kreditlari va bo‘naklar	181,5	911,9
boshqa kreditor qarzdorliklar	-166,3	56,7

TO‘GʻRIDAN-TO‘GʻRI VA PORTFEL INVESTISIYALAR

2020 yil I choragida to‘g‘ridan-to‘g‘ri investisiyalarning sof kirib kelishi 198 mln. dollarni tashkil etdi va bu ko‘rsatkich 2018 yil I choragiga nisbatan 2 barobarga kamdir. Ushbu kamayish, mahsulot taqsimotiga oid bitimlar (bundan keyin – MTB) doirasida investisiyalar repatriasiyasi hajmining oshishi bilan bog‘liqdir. Shunday bo‘lsada, investisiyalarning kapitaldagi sof o‘sishi 158 mln. dollarga teng bo‘lib (MTB asosida ishlovchi korxonalarni inobatga olmaganda), bu o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 60%ga ko‘proqdir (11-diagramma).
Bosh kompaniyalardan olingan qarzlar bo‘yicha majburiyatlarning tahlil qilinayotgan davrdagi sof oshishi 2018 yilning I choragidagi kabi ijobiyligini saqlab qoldi.
2020 yil I choragida horijiy investorlar tomonidan daromadlarning reinvestisiya qilinishi 2018 yilning mos davriga nisbatan 6%ga ortib, 166 mln. dollarga teng bo‘ldi.
Portfel investisiyalarning 1 mlrd. dollarga keskin ortishi O‘zbekiston Respublikasi tomonidan xalqaro obligasiyalarning muvaffaqiyatli chiqarilishi bilan izohlanadi.
11-diagramma
TO‘GʻRIDAN-TO‘GʻRI INVESTISIYALAR KOMPONENTLARINING O‘ZGARISHI
(mln. dollar)