O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Ovqat hazm qilish tizimi a’zolari anatomiyasi va 
endoskopik tekshiruv usuli (62 surat)
 
 

Suratda ovqat hazm qilish tizimi organlari keltirilgan 
Qorin aortasi 
Qizilo’ngach 
Jigar o’ng va chap bo’lagi 
Meda va Meda burmalari 
Ingichka ichak 
Jigar aylana
bog’lami 
Darvoza venasi 
O’t qopi 
Umumiy jigar va o’t yo’llari
O’n ikki barmoqli, Meda osti bezi 
To’g’ri ichak 
Chiqaruv teshigi (Anus)
Sigmasimon ichak 
Orqa chiqaruv teshigini 
toraytiruvchi mushag 
Sigmasimon vena chigali 
Ko’r ichak va Chuvalchangsimon o’simta 
Tushuvchi va Ko’ndalang 
chambar
 ichak 
Yuqori ichak tutqichi arteriya va vena 
O’ng va o’rta chambar ichak venasi 
Chiquvchi chambar ichak, gaustri 
Pastki ichak tutqichi 
venasi 
Ingichka va yonbosh 
ichak vena chigali 
Yonbosh ichak 
Chanbar ichak lentasi 
Yonbosh va chanbar ichak venasi 
Yonbosh va ko’r ichak zaslonkasi 
Meda-tanasi, tubi 
va pilorik qismi 
Chrevniy
 stvol 

---

263 
Ovqat hazm qilish tizimi og’iz bo’shlig’idan boshlanib, tishlar, til, 
qizilo’ngach, meda, o’n ikki barmoqli ichak, ingichka ichak, yonbosh 
ichak, ko’r ichak, chiquvchi chambar ichak, ko’ndalang chambar ichak, 
tushuvchi chambar ichak, sigmasimon ichak, to’g’ri ichak va jigar o’t 
qopi kiradi. 
Tishlar istemol qilinadigan ovqatni chaynash vazifasini bajaradi, 
so’lak bezlaridan ajralgan so’lak uni namlaydi va chaynash yengil 
kechadi. Til chaynalgan ovqatni yutinishiga yordam beradi. 
Qizilo’ngachdan ovqat medaga tushadi va u yerda istemol qilingan 
ovqatga meda shirasidagi fermentlar va xlorid kislotasi tasirida qayta 
ishlanadi, uglevodlar, oqsillar parchalanadi. Istemol qilingan ovqat 
tarkibidagi yog’lar medadan o’n ikki barmoqli ichakka o’tgandan so’ng 
o’t qopidan o’t yo’llari orqali tushgan o’t suyuqligi tasirida 
emulsiyalanadi va ular meda osti bezidan tushadigan lipaza fermenti 
tasirida parchalanadi. So’ng istemol qilingan va parchalangan ovqat 
maxsulotlari ingichka ichakka o’tadi va xuddi shu yerda so’riladi. Suv 
yo’g’on ichakka so’riladi. Qolgan organizm uchun keraksiz qismi to’g’ri 
ichak orqali tashqariga chiqariladi.