O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

BYUDJET KODEKSI 

---

104
Byudjet Kodeksining alohida boblarida byudjet tizimi, 
uning tamoyillari, byudjet tizimini boshqarish organlarining 
byudjet sohasidagi vakolatlari, byudjet tizimi tarkibiga kiruvchi 
byudjetlarning daromadlari va xarajatlari kabilar belgilab 
berilgan. 
Umuman olganda, Byudjet Kodeksi 50 ga yaqin qonun 
hujjatlari va qonun osti hujjatlarini o‗z ichiga oladi. Moliya-
byudjet tizimida mazkur huquqiy hujjatning qabul qilinishi 
bilan O‗zbekiston Respublikasi Mustaqil Davlatlar Hamdo‗stligi 
davlatlari orasida o‗z Byudjet kodeksiga ega bo‗lgan davlatlar 
safiga qo‗shildi (4.1-jadval). 
4.1-jadval 
MDH davlatlarida Byudjet kodeksining mavjudligi 
to„g„risida ma‟lumot
№ 
MDH davlatlari 
Byudjet kodeksining mavjudlik holati 
1 
Armaniston 
mavjud emas 
2 
Belorussiya 
mavjud, 16.07.2008-yilda qabul qilingan 
3 
Moldaviya 
mavjud emas 
4 
Ozarbayjon 
mavjud emas, loyihasi ustida ishlanmoqda 
5 
Rossiya 
mavjud, 31.07.1998-yilda qabul qilingan 
6 
Tojikiston 
mavjud emas 
7 
Turkmaniston 
mavjud emas, loyihasi ustida ishlanmoqda 
8 
Ukraina 
mavjud, 21.06.2001-yilda qabul qilingan 
9 
Qozog‗iston 
mavjud, 04.12.2008-yilda qabul qilingan 
10 Qirg‗iziston 
mavjud emas, loyihasi ustida ishlanmoqda 
11 O‗zbekiston 
mavjud, 26.12.2013-yilda qabul qilingan 
Xalqaro tajribada Byudjet kodeksi – ma‘lum bir mamlakat 
byudjet tizimining asoslarini, uning tuzilishi, umumiy 
prinsiplarini, turli darajadagi byudjetlar va ularning 
vakolatlarini, byudjet jarayoni asoslari va byudjetlararo 
munosabatlarni, byudjet qonunchiligini buzganlik uchun 
javobgarlik choralarini belgilovchi qonun hujjati hisoblanadi. 
O‗zbekistonda mazkur Kodeks mamlakatimizning mustaqillik 
davridagi qonunchilik faoliyatida qabul qilingan o‗n oltinchi 
kodeks bo‗lib, u ko‗pqirrali moliyaviy munosabatlarni tartibga 

---

105
solishga xizmat qiluvchi Bojxona va Soliq kodekslaridan keyin 
qabul qilingan byudjet-moliya sohasiga taalluqli bo‗lgan 
uchinchi kodeksdir. 
Yuqorida sanab o‗tilgan barcha o‗zgartirishlar va 
yangiliklar ilg‗or xalqaro tajribani o‗rganish asosida joriy etilgan 
bo‗lib, ularda mamlakatimiz byudjet tizimining samaradorligi 
hamda ochiq-oydinligini yanada oshirish ko‗zda tutilgan.