O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
 
12.1-rasm.
 Byudjet jarayoni bosqichlari 
Byudjet jarayonining davomiyligi yuqoridagi ketma-
ketlikda amalga oshiriluvchi va byudjet qonunchiligi bilan 
tartibga solinadigan bosqichlardan iborat bo‗lib, odatda, bir 
byudjet yilidan ancha avval boshlanib (6-8 oy), byudjet yili 
tugagandan keyingi bir necha oyni o‗z ichiga oladi. 
byudjet loyihasini tuzish 
byudjetni ko'rib chiqish va tasdiqlash 
byudjetni ijro etish va nazorat qilish 
byudjetning ijrosi to'g'risidagi hisobotlarni 
tayyorlash va tasdiqlash 
Byudjet jarayoni - 
byudjet tizimi byudjetlarini shakllantirish, tuzish, ko‘rib 
chiqish, qabul qilish, tasdiqlash va ijro etish, ularning ijrosini nazorat qilish, 
byudjet tizimi byudjetlarining ijrosi to‘g‘risidagi hisobotlarni tayyorlash va 
tasdiqlash, shuningdek, ular o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar jarayoni. 

---

273 
Byudjet jarayoni ishtirokchilari
bo‗lib davlat hokimiyati va 
boshqaruvi organlari, davlat moliyaviy nazorat organlari hamda 
byudjet tashkilotlari va byudjetdan mablag‗ oluvchilar byudjet 
jarayonida qatnashadilar. Ular byudjet qonunchiligi bilan 
zimmalariga yuklatilgan vakolatlari doirasida byudjetni tuzish, 
qabul qilish, ijro etish, nazorat qilish va boshqa jarayonlarda 
ishtirok etadilar. 
12.2-rasm.
 Byudjet jarayoni ishtirokchilari 
O‗zbekiston Respublikasida byudjet yili kalendar yiliga 
mos keladi va 1-yanvarda boshlanib, 31-dekabrda tugaydi. 
Lekin dunyoning turli mamlakatlarida byudjet yili kalendar 
yilining turli davrlariga to‗g‗ri keladi. Bu odatda, ularning 
qonun chiqaruvchi organlari sessiyalarini o‗tkazish davri, shu 
mamlakatda qaror topgan tarixiy an‘analar, muhim sanalar 
bilan bog‗liq. Masalan, Fransiya, Germaniya, Italiya, Avstriya, 
Braziliya, Xitoy, Mustaqil Davlatlar Hamdo‗stligi davlatlarida 
(dunyoning aksariyat ko‗pchilik davlatlarida) byudjet yili 1-
yanvardan, Buyuk Britaniya, Yaponiya, Kanada, Hindiston, 
Quvayt, Singapur, Janubiy Afrikada – 1-apreldan, Shvetsiya, 
Norvegiya, Pokiston, Avstraliyada – 1-iyuldan boshlanadi.